ਗਲਾਂ ਕੁਝ ਇਧਰ ਦੀਆਂ : ਕੁਝ ਉਧਰ ਦੀਆਂ - ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ 'ਅਜੀਤ'

ਕਥਨੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦਾ ਅੰਤਰ: ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਚਲਣ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਚਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਕੁਝ ਹੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿਥੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪੁਰ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਿਆਂ ਧਾਰਮਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਖੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਮੇਂਦਰੀ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਸਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਦੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਤ ਹੋ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ 'ਚਿੰਤਾ' ਅਤੇ 'ਦਰਦ' ਨੂੰ 'ਮਹਿਸੂਸ' ਕਰਦਿਆਂ, ਵੱਖ-ਵਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ 'ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ' ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਮੁਖ ਰਖਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕੀਤੀ। ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਸਥਾ ਵਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾੁਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ 'ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ' ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੀਰਤਨ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਅਯੋਜਨ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਪੁਜੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਲਈ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਦਸਦਿਆਂ, ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ 'ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ' ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਇੱਕ 'ਸਜਣ' ਨੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿਟ ਪੁਰ ਲਿਖ ਭੇਜਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਆਯੋਜਕ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੈਠੇ ਹਨ, ਪਾਸੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਜ਼਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਣ ਕਰਵਾਉਣ ਕਿ ਉਹ 'ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ' ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਦਿਆਂ, ਭਵਿਖ ਵਿੱਚ ਕਦੀ ਵੀ ਨਾ ਤਾਂ ਆਪ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਸੰਸਥਾ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਸ਼ੇ ਵੰਡਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰਨਗੇ। ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਬੈਠੇ ਸਜਣ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ`ਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਾਲੀ ਚਿਟ ਪੜ੍ਹ, ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਆਯੋਜਕ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਦਾ ਕੀ ਬਣਿਆ ਅਜ ਤਕ ਨਹੀਂ ਦਸਿਆ ਗਿਆ।

ਦਿਲ ਕਾਲੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ..: ਕੁਝ ਹੀ ਸਮਾਂ ਹੋਇਐ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਇੱਕ ਜਾਣੂ ਸੀਨੀਅਰ ਆਕਾਲੀ ਨੇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਬਝੀ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਦੀ ਪੱਗ ਵੇਖ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਪੁਛ ਬੈਠਾ ਕਿ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਲਈ ਕਾਲੀ ਪੱਗ ਦਾ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਿਸ਼ਚਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਹੁਣ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਕਾਲੀ ਛੱਡ ਨੀਲੀ ਜਾਂ ਕੇਸਰੀ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ? ਇਹ ਸੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਸਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਝਟ ਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਸਾਫ ਤੇ ਨਿਸ਼ਕਪਟ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪੱਗਾਂ ਕਾਲੀਆਂ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਅੱਜ ਦੇ ਕਥਤ ਅਕਾਲੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਲ ਕਾਲੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ, ਪੱਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੰਗ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਚਲ ਜਾਇਗੀ।

ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕਾਰਣ: ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਗੈਰ-ਰਾਜਸੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਬਣਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ' ਵਿਸ਼ੇ ਪੁਰ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਇਤਨੇ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਵਿਚਾਰ, ਉਹ ਲੋਕੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਨਾ ਤਾਂ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੀ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੇਖਣ-ਸੁਣਨ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹ਼ਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਇੱਕ ਸੱਜਣ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਅੱਜ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਨਿਰਾਸ਼ਾ-ਪੂਰਣ ਹਾਲਾਤ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ, ਹਫਤਿਆਂ, ਮਹੀਨਿਆਂ ਜਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਦੇਣ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲੰਮਾਂ ਸਫਰ ਤਹਿ ਕਰ ਕੇ ਆਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਭਗਤੀ, ਅਰਥਾਤ ਧਰਮ, ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਖ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਤਦ ਤਕ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਜਦੋਂ ਭਗਤੀ (ਧਰਮ) ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਜਕਲ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲਗਾ ਹੈ, ਦੇ ਆਧੀਨ ਕਰ, ਉਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੱਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲਗੀ, ਤਦ ਤੋਂ ਹੀ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ।

ਦਿੱਲੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ: ਬੀਤੇ ਲੰਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ-ਅਧੀਨ ਚਲ ਰਹੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸਿਖਿਆ ਦੇ ਡਿਗਦੇ ਚਲੇ ਜਾ ਰਹੇ ਪੱਧਰ ਪੁਰ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਇੱਕ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਹਿਰ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਅੱਜ ਜੋ ਤਰਸਯੋਗ ਹਾਲਤ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਿਛਲੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿਮੇਂਦਾਰ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਲਈ ਮਿੁਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ੲਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਦਰਾਨਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਢਾਂਚਾ ਹੀ ਜ਼ਿਮੇਂਦਾਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਹਿਰਾਂ ਪੁਰ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਜੋ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਿਉਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਵਿਗੜਿਆ ਅਤੇ ਸਿਖਿਆ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕਿਵੇਂ ਡਿਗਦਾ ਚਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਿਵੇਂ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਵਲੋਂ ਉਨ੍ਹ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝੀ ਗਈ।

ਦਸੰਬਰ ਦਾ ਆਖਰੀ ਹਫਤਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫਤੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਉ: ਦਿੱਲੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਾਣਾ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ, ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮਹੀਨਾ, ਦਸੰਬਰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਤੱਤਾ ਰਖਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਆਖਰੀ ਹਫਤਾ 'ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫਤੇ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਹਫਤੇ ਵਿੱਚ ਜਿਥੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਵਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ, ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਸਹਿਤ ਚਮਕੋਰ ਵਿਖੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜਾਮ ਪੀ ਗਏ ਸਨ, ਉਥੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ, ਬਾਬਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਫਤਹ ਸਿੰਘ ਸਰਹੰਦ ਵਿੱਚ ਨੀਂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਾਤਾ, ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਲਈ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੀਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਹਫਤੇ ਨੂੰ 'ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫਤੇ' ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਫਤੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਚਲਣ ਵਾਲੇ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਤ ਕੀਤੇ ਜਾਇਆ ਕਰਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਘਰ-ਘਰ ਪਹੁੰਚਾਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕੇ।

...ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਜਸਟਿਸ ਆਰ ਐਸ ਸੋਢੀ ਨਾਲ ਗਲ ਹੋੲ ਤਾਂ ਗਲਾਂ ਹੀ ਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸ਼ਿਕਵਾ ਕਰਨ ਲਗੇ ਕਿ ਪਤਾ ਨਹੀਂ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਉਹ ਉਦਾਰਤਾ, ਜੋ ਉਸਦਾ ਮੁੱਖ ਗੁਣ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਥੇ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਥਾਂ ਹੁਣ ਸੰਕੀਰਨਤਾ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋੜ ਤਾਂ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗਲ-ਗਲ 'ਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਾਰੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਸਮਝ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਨਾਲ ਨਿਪਟਿਆ ਜਾਏ।

 
Mobile : + 91 95 82 71 98 90
E-mail : jaswantsinghajit@gmail.com
Address : Jaswant Singh ‘Ajit’, Flat No. 51, Sheetal Apartment, Plot No. 12,
 Sector – 14, Rohini,  DELHI-110085