ਮਾਤਾ , ਪਿਤਾ ਤਾਂ ਉਹ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੈ
ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਰੱਬ ਤੋਂ।
ਇਸ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ
ਉਹ  ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਵੱਡੇ।
ਪਹਿਲਾਂ  ਪੜ੍ਹਦੇ ਨੇ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ
ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਨੇ ਕਾਲਜਾਂ 'ਚ
ਤੇ  ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਨੇ ਡਿਗਰੀਆਂ।
ਫਿਰ  ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਅੱਛੇ ਅਹੁਦੇ
ਕਰਦੇ ਨੇ ਇਕੱਠੀ ਧਨ , ਦੌਲਤ।
ਰਹਿਣ ਲਈ  ਬਣਾਉਂਦੇ ਨੇ ਕੋਠੀਆਂ
ਤੇ ਖਰੀਦਦੇ ਨੇ  ਹੋਰ ਐਸ਼ੋ ਆਰਾਮ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ।
ਫਿਰ ਇਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ
ਇਸ  ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦੀ
ਰਹਿੰਦੀ  ਨਹੀਂ ਲੋੜ ਕੋਈ।
ਤੇ ਉਹ ਇਸ ਦੀ
ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਨੇ ਬੇਕਦਰੀ ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ
 ਸੋਝੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਉੱਕੀ ਹੀ
ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਕ ਦਿਨ
ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ
 ਬਣਨਾ ਹੈ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ।
ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ
 ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਸੋਝੀ
ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਬੜੀ ਦੇਰ।
ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ
ਰੱਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਵਾਪਸ।
ਫਿਰ ਪਛਤਾਵੇ ਤੋਂ ਬਗੈਰ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ  ਲੱਗਦਾ ਨਹੀਂ ਕੁਝ ਵੀ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
{ਸ.ਭ.ਸ.ਨਗਰ}9915803554

ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਦੇ ਇਕ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਬੜਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਇਕ ਮਾਈ ਜਿਸ ਦੀ ਉਮਰ 75 ਕੁ ਸਾਲ ਜਾਪਦੀ ਸੀ,ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਆ ਗਏ। ਮਾਈ ਨੇ ਫੋਟੋ ਵੋਟਰ ਪਰਚੀ ਪਹਿਲੇ ਪੋਲਿੰਗ ਅਫਸਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ  ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ, ''ਇਹ ਮੇਰਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਆ।ਮੇਰੀ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।ਮੇਰੀ  ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਆ। ਮੈਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨਾਲ ਤੁਰ ਕੇ ਆਈ ਆਂ।ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀ  ਵੋਟ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਣ ੁਦਿਉ।'' ਪੋਲਿੰਗ ਅਫਸਰ ਨੇ ਮਾਈ ਦੀ ਗੱਲ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਨ ਪਿੱਛੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਕੋਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।ਪ੍ਰੀਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਨੇ ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਟਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ''ਇਸ ਮਾਈ ਦੀ ਵੋਟ ਇਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਤਾਂ ਨਹੀਂ?''ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ  ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਟ ਤਾਂ ਮੰਨ ਗਏ,ਪਰ ਇਕ ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਟ ਨਾ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, ''ਇਸ ਮਾਈ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ,ਐਵੇਂ ਪਖੰਡ ਕਰਦੀ ਆ। ਆਹ ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਆਇਐ, ਘਰੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਖਾ ਕੇ ਲਿਆਇਐ। ਇਹ ਮਾਈ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਆਪ ਪਾਏ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਾ ਪਾਏ।''ੳੇਸ ਨੇ ਉਸ ਮਾਈ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਫੀ ਚੰਗਾ, ਮੰਦਾ ਬੋਲਿਆ।ਨਾ ਮਾਈ ਅਤੇ ਨਾ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਖੜੇ ਚੁੱਪ ૶ਚਾਪ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ।ਪੀ੍ਰਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸਮਝਾਣ ਤੇ ਅਖੀਰ ਉਹ ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਟ ਉਸ ਮਾਈ ਦੀ ਵੋਟ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਏ ਜਾਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ,ਤਾਂ ਪੀ੍ਰਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਉਸ ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਟ ਨੂੰ ਮੁਖ਼ਾਤਿਬ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, ''ਕਿਉਂ ਬਈ, ਆ ਜਿਹੜੀ ਮਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਆਏ ਸੀ, ਤੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾ ਚੰਗਾ, ਮੰਦਾ ਬੋਲਿਆ। ਕੀ ਗੱਲ ਸੀ?''
''ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ? ਇਹ ਮਾਈ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਮੇਰਾ  ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ।ਮੈਂ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਈ ਆ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ।ਇਨ੍ਹਾ ਵੋਟਾਂ ਚੰਦਰੀਆਂ ਨੇ ਭਰਾ-ਭਰਾ,ਮਾਂ-ਪੁੱਤ ਵੈਰੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਆ।ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਬਗੈਰ ਕੀ ਥੁੜ੍ਹਿਐ? '' ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚੁੱਪ ਦਾ ਜੰਦਰਾ ਲਾ ਲਿਆ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ.ਨਗਰ)9915803554

ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਅੱਜ ਆਇਆ ਐਤਵਾਰ ਬੱਚਿਓ,
ਨੱਚੋ,ਟੱਪੋ ਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਘਰਾਂ ਚੋਂ ਆ ਕੇ ਬਾਹਰ ਬੱਚਿਓ।
ਤੁਹਾਡੇ ਚਾਰੇ,ਪਾਸੇ ਨਫਰਤ ਦੀ ਅੱਗ ਹੈ ਬਲ ਰਹੀ,
ਇਸ ਨੂੰ ਬੁਝਾਓ ਪਾ ਕੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਫੁਹਾਰ ਬੱਚਿਓ।
ਬੇਅਦਬੀ ਨੂੰ ਮੋਰ੍ਹਾ ਬਣਾ ਕੇ ਸਿਆਸਤ ਖੇਡੀ ਜਾ ਰਹੀ,
ਭੁੱਲ ਕੇ ਸੱਭ ਕੁਝ,ਕਰੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਬੱਚਿਓ।
'ਸਾਰੇ ਬੰਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨੇ', ਕਿਹਾ ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ ਨੇ,
ਕਰਕੇ ਜ਼ਾਤਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ,ਹੋਵੋ ਨਾ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਬੱਚਿਓ।
ਲੈ ਕੇ ਮੁਫ਼ਤ ਆਟੇ,ਦਾਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹੂਲਤ,
ਮੁੰਡੇ, ਕੁੜੀਆਂ ਕਰਦੇ ਨਾ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਾਰ ਬੱਚਿਓ।
ਛੋਟੇ,ਛੋਟੇ ਦੇਸ਼ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਗਏ ਨੇ,
ਇਦ੍ਹੇ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਕਮ ਨੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬੱਚਿਓ।
ਮੈਡਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਹੋਮ-ਵਰਕ ਨੂੰ ਕਰੋ ਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ,
ਤਾਂ ਹੀ ਲਹਿਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰ ਬੱਚਿਓ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
{ਸ.ਭ.ਸ.ਨਗਰ}9915803554

ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਣੀ।
ਇਦ੍ਹੇ 'ਚ ਰਚੀ ਹੈ ਗੁਰੂਆਂ ਤੇ ਭਗਤਾਂ ਨੇ ਬਾਣੀ।
ਇਸ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਵੇਲੇ ਨਾ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪੇਸ਼ ਆਵੇ।
ਇਸ ਨੂੰ ਬੋਲ ਕੇ ਮੂੰਹ ਸ਼ਹਿਦ ਵਰਗਾ ਮਿੱਠਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।
ਇਦ੍ਹੇ ਟੱਪੇ, ਬੋਲੀਆਂ ਤੇ ਲੋਕ ਗੀਤ ਜੇ ਪੜ੍ਹੋਗੇ ਕਦੇ,
ਤੁਹਾਡੀ ਰੂਹ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਂਗ ਖਿੜੇਗੀ ਦੋਸਤੋ ਤਦੇ।
ਇਸ ਨੂੰ ਕਰੋ ਦਿਲੋਂ ਪਿਆਰ ਤੇ ਦਿਉ  ਸਤਿਕਾਰ,
ਤਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਉੱਚਾ ਹੋਣਾ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰਿਉ ਨਾ ਦੋਸਤੋ ਕਦੇ ਵੀ ਧੋਖਾ,
ਇਸ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਰੋਲਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਉ ਨਾ ਮੌਕਾ।
ਇਸ ਦੀ ਕਰਿਉ ਨਾ ਬੇਕਦਰੀ, ਭਾਵੇਂ ਸਿੱਖੋ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ,
ਇਸ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਜ਼ਰ, ਰਲ ਕਰੋ ਦੁਆਵਾਂ।
ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਰਲ ਹੰਭਲਾ ਮਾਰੋ ਸਾਰੇ,
ਵੇਲਾ ਬੀਤ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਗਿਣੋਗੇ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰੇ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
{ਸ.ਭ.ਸ.ਨਗਰ}9915803554

17 March 2019

ਨਕਲ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਨਲਾਇਕ ਬਣਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।
ਇਹ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਚੋਂ ਗਿਰਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਨਕਲ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬੇਈਮਾਨ ਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰ ਬਣਾਵੇ,
ਮਿਹਨਤ ਉਸ ਨੂੰ ਸੱਚਾ ਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰ ਬਣਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਸੋਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧੇ,
ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਾ ਆਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਾਸ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਰੋਂਦਾ ਹੈ,
ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਕਦੇ ਮੂੰਹ ਨਾ ਲਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਸੂਰਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
ਉਹ ਫੜੇ ਜਾਣ ਤੇ ਸੈਂਟਰ ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੇੋ ਜਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਵਿੱਦਿਆ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬੰਦਾ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣਦਾ ਹੈ,
ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਦੇ ਮਾਣ ਨਾ ਪਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਸਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਹ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਆਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ 'ਚ ਪਾਸ ਹੋਵੇ,
ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਹੱਥ ਨਾ ਆਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
'ਮਾਨ'ਸਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਤਾਂ ਹੀ ਸਮਝਾਵੇ ਬੱਚਿਓ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
{ਸ.ਭ.ਸ.ਨਗਰ}9915803554

ਮੇਰੀ ਹੈ ਇਕ ਵੱਡੀ ਭੈਣ,
ਸਾਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੰਮੀ ਕਹਿਣ।
ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਾ ਹੋਮ ਵਰਕ ਕਰਾਵੇ,
ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ਯਾਦ ਕਰਾਵੇ।
ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਉਹ ਲੜੇ ਨਾ ਕਦੇ,
ਮੈਨੂੰ ਡਾਢੀ ਚੰਗੀ ਲੱਗੇ ਤਦੇ।
ਮੰਮੀ, ਡੈਡੀ ਦਾ ਉਹ ਕਰੇ ਸਤਿਕਾਰ,
ਉਹ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਪਿਆਰ।
ਆਵੇ ਜਦ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ,
ਮੇਰੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ।
ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਾ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲੇ,
ਉਹ ਮੰਗੇ ਨਾ ਮੈਥੋਂ ਪੈਸੇ ਕਦੇ।
ਦੀਵਾਲੀ ,ਦਸਹਿਰਾ ਰਲ ਮਨਾਈਏ,
ਘਰ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਈਏ।
ਸ਼ਾਲਾ! ਉਹ ਚੰਗੀ ਪੜ੍ਹ, ਲਿਖ ਜਾਵੇ,
ਆਈ ਪੀ ਐੱਸ ਪਾਸ ਕਰ ਜਾਵੇ।
ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਨੱਥ,
ਸੱਭ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਵੇ ਵੱਸ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ਼.ਨਗਰ)9915803554

ਅਮੀਰ-ਗਰੀਬ ਵਿੱਚ ਪਾੜਾ ਘਟਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਹਰ ਘਰ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਬਥੇਰੀ ਵਧੀ ਹੈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਚੰਦਰੀ,
ਇਸ ਤੋਂ ਸੱਭ  ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੁਆਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਨਸ਼ੇ ਨੇ ਕਈ ਵਸਦੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾੜਿਆ ਹੈ,
ਇੱਥੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਆਣਾ ਬੰਦ ਕਰਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਧਰਮਾਂ ਤੇ ਜ਼ਾਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਜੋ ਲੜਾਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਮੰਦਰਾਂ ਤੇ ਮਸਜਿਦਾਂ 'ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਖਰਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ,
ਗਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ ਝੁੱਗੀਆਂ ਦਿਖਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਬੁੱਤਾਂ ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲਾਣ ਵਾਲੇ ਹਾਕਮਾਂ ਤੋਂ,
ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖਹਿੜਾ ਛੱਡਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਦੇ ਦੋਹੀਂ ਹੱਥੀਂ ਜਿਹੜੇ ਬਾਬੇ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਚਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਜੋ ਭੁੱਲ ਗਏ ਸਨ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
 ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਾਦਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।
'ਮਾਨ'ਸੁਸਤੀ ਨਾ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੇਵੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ,
ਸੱਭ ਦੀ ਸੁਸਤੀ ਦੂਰ ਭਜਾਏ ਸਾਲ ਨਵਾਂ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ਼.ਨਗਰ)9915803554

ਸਤਵਿੰਦਰ ਉਦੋਂ ਮਸਾਂ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਡੈਡੀ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਜਹੀ ਬੀਮਾਰੀ ਪਿੱਛੋਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਉਹ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਉਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕੁੜੀਆਂ ਤੇ ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਸੀ।ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖਰਚ ਉਸ ਦੇ ਹੀ ਸਿਰ ਤੇ ਸੀ।ਅਚਾਨਕ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ।ਕਾਫੀ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਕੇ ਵੀ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਧੀ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈੱਨਸ਼ਨ ਆਉਣਾ ਪਿਆ।ਘਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਤਵਿੰਦਰ ਦਸਵੀਂ ਤੱਕ ਹੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕੀ।ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਤਵਿੰਦਰ ਦੇ ਨੈਣ-ਨਕਸ਼ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਸਨ ਤੇ ਕੱਦ ਵੀ ਠੀਕ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਟੀਚਰ ਲੱਗੇ ਗੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਫਿਕਸ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਨਾ ਲੱਗੀ।ਜਦੋਂ ਸਤਵਿੰਦਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਦਾਜ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੋਲ ਉੱਠੀ , ''ਦੇਖ ਵੀਰੇ, ਮੈਂ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਦਾਜ ਨ੍ਹੀ ਲੈਣਾ।ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਕੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਾਂਗੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਸੱਸ-ਸਹੁਰਾ ਤੇ ਮੇਰਾ ਪਤੀ ਮੇਰੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਆ ਕਿ ਨ੍ਹੀ,ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਆ ਕਿ ਨ੍ਹੀ। ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਅੱਤ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਆ। ਮੂੰਹ ਅੱਡ ਕੇ ਦਾਜ ਮੰਗ ਲੈਂਦੇ ਆ, ਭਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦਾਜ ਰੱਖਣ ਲਈ ਥਾਂ ਵੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਪਈ ,ਤਾਂ ਮੈਂ ਮੰਗ ਕੇ ਲੈ ਲਵਾਂਗੀ।''
ਸਤਵਿੰਦਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ਤੇ ਉਹ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਬੋਲ ਪਿਆ, ''ਸਿਆਣੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਇਹੋ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਆ।ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਵੀ ਖਿਆਲ ਰੱਖਦੀਆਂ ਆਂ।ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਤੇ ਤੇਰੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਖੜਾਂਗਾ।''

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ਼.ਨਗਰ)9915803554

23 Dec. 2018

45 ਸਾਲਾ ਸ਼ਾਮੂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਘਰ ਝਾੜੂ, ਪੋਚੇ ਲਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਘਰ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਪੰਦਰਾਂ, ਵੀਹ ਮਿੰਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਛੇ ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੇ ਘਰ ਝਾੜੂ, ਪੋਚਾ ਲਾਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਉਹ ਪੰਜ ਵਜੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆ ਗਿਆ। ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ,ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, ''ਮਾਸਟਰ ਜੀ, ਅੱਜ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਾਲੇ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ ਮਨਾਣ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਭਾਤ ਫੇਰੀ ਲਾ ਰਹੇ ਆ।''
''ਕੀ ਗੱਲ ਤੂੰ ਪ੍ਰਭਾਤ ਫੇਰੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨ੍ਹੀ ਸੀ ਜਾਣਾ ?''ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।
''ਮੈਂ ਪੰਦਰਾਂ, ਵੀਹ ਮਿੰਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਘੁੰਮਿਆ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਣਾ ਸੀ।ਏਨਾ ਚਿਰ ਘੁੰਮ ਕੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਥਕਾਵਟ ਨਾਲ ਚੂਰ ਹੋ ਜਾਣੀਆਂ ਸੀ।ਫਿਰ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਕੰਮ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦਾ ?ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਆਂ।ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਨ੍ਹੀ ਸਰਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੀ ਪੈਣਾ ਆਂ।ਉਹ ਆਪ ਤਾਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ,ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵਾਲੇ ਆ।ਮੁੰਡੇ, ਕੁੜੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਦੇਸ਼ ਗਏ ਹੋਏ ਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਦ੍ਹਾ ਘਾਟਾ ਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਸਰ ਜਾਣਾ ਆਂ, ਪਰ ਸਾਡਾ ਨ੍ਹੀ ਸਰਨਾ।''ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਜ਼ਨ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਹਾਂ 'ਚ ਹਾਂ ਮਿਲਾਣੀ ਪਈ।ਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਝਾੜੂ, ਪੋਚਾ ਲਾਣ ਵਿੱਚ ਜੁਟ ਗਿਆ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ਼.ਨਗਰ)9915803554

25 Nov. 2018

ਮਿਲ ਗਿਆ ਦਿਲਦਾਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਾਣ ਦਾ,
ਮੌਕਾ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਮੁਸਕਾਣ ਦਾ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨੈਣ ਜਿਸ ਨੇ ਲਾ ਲਏ,
ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਉਹ ਘਰ ਨੂੰ ਆਣ ਦਾ।

ਪੈਰ ਉਸਦੇ ਲੱਗਦੇ ਨ੍ਹੀ ਸੀ ਧਰਤ ਤੇ,
ਜਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਪਤੀ ਦੇ ਆਣ ਦਾ।

ਉਸ ਨੂੰ ਨਫਰਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਹਰ ਪਾਸੇ ਤੋਂ,
ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਗਾਂ ਲਾਣ ਦਾ।

ਸਾਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਗਰਜ਼ ਉਸ ਆਖਿਆ,
'ਵੀਰ ਜੀ, ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ।'

ਜੋ ਸਦਾ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਭਲਾ,
ਉਸ ਨੂੰ ਗ਼ਮ ਨ੍ਹੀ ਹੋਣਾ ਇੱਥੋਂ ਜਾਣ ਦਾ।

ਕੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਮਸਲ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧੇ,
ਏਨਾ ਚਾਅ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਮੰਜ਼ਲ ਪਾਣ ਦਾ।

ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ ਰੱਕੜਾਂ ਢਾਹਾ
(ਸ਼.ਭ.ਸ.ਨਗਰ)9915803554