ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਰੇ ਹਰ ਸੂਝਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੂਰਬੀਰ ਜਮਾਤ ਦਾ ਮੁੱਢ 14 ਦਸੰਬਰ 1920 ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਘੋਲ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਇਸ ਸੂਰਬੀਰ ਜਮਾਤ ਨੇ ਮਰਜੀਵੜੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇਹ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਲਈ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਜਮਾਤ ਨੇ 1921 ਤੋਂ 25 ਤੱਕ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਸਿੱਖ ਜੇਲ੍ਹੀ ਭੇਜੇ, 400 ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ ਅਥਵਾ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ, 2000 ਜਖਮੀ ਹੋਏ, 700 ਪੇਂਡੂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੌਕਰੀਓ ਕੱਢੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ 15 ਲੱਖ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਭਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਸੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰੋ ਆਪ ਮਰੋ, ਪਰ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਪਾਸ ਹੋਣ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੋਫਾੜ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਫਤਰ ਤੇ ਸ. ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਕਾਬਜ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦਾ ਕਬਜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਰਇ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕਾਰਜ ਹੱਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਮਾਤ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿਓ, ਪਰ ਦਫਤਰ ਤੇ ਕਬਜੇ ਵਾਲੇ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਨਾ ਮੰਨੇ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਤੇ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਭਾਵੇਂ ਦੋ ਬਣ ਗਏ, ਪਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਤੇ ਸਿੱਖ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਹੀ ਰਿਹਾ। 1926 ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਨਹਿਰੂ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਪਰ ਇੱਕ ਜੁੱਟ ਨਾ ਹੋਏ। ਸ.ਬ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਮਾ. ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਰਲ ਕੇ ਤੇ ਇਸ ਮਸਲੇ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਜੋਰ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸੀ ਕਿ ਯੂ.ਪੀ. ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ। ਉਹ 13 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੱਕ ਮੰਗਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਰੋਧ ਕਾਰਨ ਲੁੱਟ ਗਈ।
    ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਕੰਮ 1947 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਪਰ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ. ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਾਗਰੀ ਆਦਿ 1930 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਗਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਭੁੱਲੜ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। 1926 ਤੋਂ 39 ਤੱਕ ਪੰਜ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਗਹਿਗੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ। ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸੀ। ਪਰ ਪੰਥਕ ਕਾਜ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸ. ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧੜੇ ਕਦੇ ਇੱਕ ਸਟੇਜ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਕੁੱਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਟੇਜ ਤੇ ਜੱਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ। ਦੋਵੇਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਣ ਤੇ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸਾਰਾ ਮਾਲਵਾ ਲੈ ਆਏ ਹਨ। ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਝੈਲ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਥਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗ ਸੋਟਾ ਵੀ ਚੱਲਿਆ। ਪਿੱਛੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਮਨਾ ਲਈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਵਿਰੋਧੀ ਇੱਕ ਸਟੇਜ ਤੇ ਨਾ ਬੋਲਣ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੰਮਿਊਨਲ ਅਵਾਰਡ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਵੀ ਆ ਗਈ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਇਸ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਵਿਰੋਧਤਾ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਬੇਹਤਰੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਗਰੁੱਪ ਫੌਜ ਦੀ ਭਰਤੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। 1940 ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਫੌਜ ਦੀ ਭਰਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਅੱਜ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਨਾਲ ਬੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਬੇਹਤਰੀ ਦੇਖਦਾ ਸੀ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਜਮਾਤ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਗੁਰਧਾਮਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਾ ਸੀ।
    1947 ਵਿੱਚ ਜੱਥੇਦਾਰ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕਾ ਦਾ ਧੜਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਛੱਡ ਕੇ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 1955 ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਕਾਬਜ ਰਿਹਾ। ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਪੰਥਕ ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾਂ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੰਨਦੇ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਲਾਭ ਉਠਾਏ। 1947 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣੇ, ਪਰ ਦੇਸ਼ ਕਾਗਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਕਈ ਸੱਜਣ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਹੌਰ ਅਸੈੈਂਬਲੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਇਕੱਠ ਖੜੇ ਸਨ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਇਕੱਠ ਵੱਡਾ ਸੀ, ਪਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਉਸ ਤੋਂ 3 ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਜਾਬਤੇ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਭੜਕਾਹਟ ਵਾਲੇ ਵੀ ਨਾਅਰੇ ਨਾ ਲਾਏ। ਕਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੇ ਮੁਸਲਮਲੀਗ ਦਾ ਝੱਡਾ ਵੱਢ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਕਈ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਇਕੱਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ, ਫੇਰ ਹਰੇਕ ਐਮ.ਐਲ.ਏ. ਨੂੰ 5-5 ਮਿੰਟ ਵਿਰੋਧੀ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।
    1986 ਤੱਕ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੰਥਕ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸਪਿਰਟ ਨੂੰ ਬਚਾਉਦਾ ਰਿਹਾ, ਭਵੇਂ ਕਈ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ। ਕਈ ਵਾਰ ਦੋਫਾੜ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ। 1986 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਕਾਫੀ ਜੁਲਮ ਹੋਏ। ਜਨਰਲ ਜੇ.ਐਫ. ਰਿਬੈਰੋ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਲਤ ਕੰਮ ਹੋਏ। ਫੇਰ ਗਿੱਲ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਬਣ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਤਾਂ ਕੀਤਾ ਕਈ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਿਰੋਧਤਾ ਹੋਈ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਕਾਬਜ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। 1991 ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਜੋਰ ਦੇ ਕੇ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਲਈ ਨਾਹ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣਾ ਪੁੱਤਰ ਬਚਾਉਣ ਫੇਰ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜੇ ਗਏ। ਇਹ 1997 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਦੇਖੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਰੋਲ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਉੱਚੀ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਭੁੱਲ ਕੇ ਗੁਰੂ ਡੰਮ ਵਾਲੇ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਜਾ ਲਈ। ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਦਾ ਛਿਪਦੇ ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਅਸਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਇਆ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਪਦਵੀ ਵੀ ਹਸਾਲ ਹੈ।
    2015 ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਰਗਾੜੀ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਆਈਆਂ ਕਿ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਚੋਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 90 ਦਿਨ ਇਸ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ, ਪਰ ਕੁੱਝ ਨਾ ਲੱਭਿਆ, ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਲੋਕ ਆਮ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ 3 ਮਹੀਨੇ ਕਾਂਗਜਾਂ ਤੇ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਇਸਤਿਹਾਰ ਲੱਗਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰੂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰੂ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਲੈ ਜਾਓ। ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ. 90 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਾਹਿ ਹੀ ਸੀ। 2015 ਵਿੱਚ ਜੱਥੇਦਾਰ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਦਲੇਰੀ ਦਿਖਾਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਕਰਕੇ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੋਇਆ। ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸੱਦੇ, ਫੇਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਤੀ ਮੁਆਫੀਨਾਮਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੀ ਤਾਇਦ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਬੀੜ ਨੂੰ ਗੰਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਰੋਲਿਆ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਕੋਲ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਬੇਪਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਪੰਥ ਤੋਂ ਬਖਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਸਰ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਿਛਲੱਗ ਹੀ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾ ਆਪ ਪੁੱਟੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਰਾਂ, ਕੁਰਸੀਆਂ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਤਾਰੂ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਮਰਜੀਵੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
    ਲੋੜ ਹੈ, ਸਾਰਾ ਪੰਥ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਗਲੋ ਲਾਹੇ। ਸਾਫ ਸੁੱਚੇ ਲੋਕ ਅੱਗੇ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਣ।
 


 ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
 ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

26 NOV. 2018

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਘਮਸਾਣ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਪੋਲ ਖੋਲ ਰੈਲੀਆਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਲਈ ਮੈਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। 14 ਦਸਬੰਰ 1920 ਨੂੰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਨੀਂਂਹ ਰੱਖੀ ਗਈ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਘੋਲ ਲਈ ਇੱਕ ਜਮਾਤ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਕਈ ਸੱਜਣ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜ. ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਝੱਬਰ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ. ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਝਬਾਲ ਹੀ ਸਨ। ਇਸ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਸਵਾਲੇ ਸ. ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਭਾਵੇਂ ਸ.ਬ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ, ਜ. ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ, ਮਾ. ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਭਗਤ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ, ਬਾਵਾ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੋ. ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ, ਤਿੰਨੇ ਝਬਾਲੀਏ ਵੀਰ, ਕਪਤਾਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਤੇ ਜੱ. ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਾਗਰੀ ਆਦਿ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਚਮਕਾ ਦਿੱਤੇ। ਸਤੰਬਰ 1923 ਤੋਂ 25 ਤੱਕ ਲਹੌਰ ਕਿਲੇ ਦੀ ਕੈਦ ਕੱਟਦੇ ਰਹੇ। ਲਹੌਰ ਕਿਲੇ ਦੀ ਕੈਦ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਬਤ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਸੀ। ਪਰ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨਾਭਾ ਨੂੰ ਜਲਾਵਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਏ। ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਬਰਦਾਸਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕੀ। ਇਹ ਲਹਿਰ 1920 ਤੋਂ 25 ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੌਮ ਨੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਕੇ ਬੇਅੰਤ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਕੇ ਵਿਖੇ ਸ. ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਜੰਡ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰਾ ਜੱਥਾ ਹੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ ਸਰਕਾਰ ਹਿੱਲ ਗਈ, ਤੁਰਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਸਿਰਲੱਥ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵਾਲੇ ਮੰਨੇ ਗਏ। ਅਵਾਜ ਉਠੀ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿਓ, ਪਰ ਕਾਬਜ ਧੜੇ ਦੇ ਸ. ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਨਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਨ।
    ਵਿਰੋਧੀ ਧੜੇ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਸ. ਬਹਾਦਰ ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਸਨ। ਪਰ 1926 ਦੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਉਹ 53 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਰਾਇ ਨਾਲ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਸ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਘਰੇਲੂ ਕਾਰਨਾਂ ਤੇ ਵਕਾਲਤ ਕਰਕੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ 69 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਗਿਆ। ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਪਾਰਟੀਬਾਜੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅਸਲ ਮਸਲੇ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। 1941 ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਦੋ ਧੜੇ ਸਨ। ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ ਦਾ ਧੜਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਚੱਲਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਧੜਾ ਅਜ਼ਾਦ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸਟੇਟ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। 1940 ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਧੜੇ ਦੇ ਜੱ. ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਗੁੱਜਰਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1944 ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਪਿੱਛੋਂ ਲਹੌਰ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਮਤਾ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਨਾਗੋਕੇ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮਤਾ ਵਾਪਸ ਕਰਵਾਇਆ। 1948 ਤੱਕ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ। ਅਜ਼ਾਦੀ ਪਿੱਛੋਂ ਨਾਗੋਕਾ ਧੜਾ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। 1951 ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦੀ ਰਾਇ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਮੰਗ ਰੱਖੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਸੂਬਾ ਕਹਿ ਕੇ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਰਦੀ ਸੀ।
    1960 ਤੱਕ ਤਾ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਸਰਵੋ ਸਰਬਾ ਰਹੇ। ਪਰ 1961 ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਪਿਛੋਂ ਸੰਤ ਭਰਾ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੰਤ ਚੰਨਣ ਸਿੰਘ ਬਣ ਗਏ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸੰਤ ਦਲ ਬਣ ਗਿਆ। ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਪਿੱਛੋਂ ਸੰਤ ਦਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਦਾ ਦਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। 1972 ਵਿੱਚ ਦੋਵੇਂ ਸੰਤ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਤਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਤੁੜ ਬਣ ਗਏ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਜ. ਟੋਹੜਾ ਕੋਲ ਆ ਗਈ। ਫੇਰ ਜ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ। 1980 ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੰਤ ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਲੌਗੋਵਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਸ. ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਨਾਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ, ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਲੈ ਬੈਠੇ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਬਿਲਕੁਲ ਗਲਤ ਸੀ। 1986 ਵਿੱਚ ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣ ਗਏ। ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਆਪ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੱਢ ਲਈ। ਸ. ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੇ ਦਾਹੜੀ ਚਾਹੜੀ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਰਤ ਹੀ ਛਕਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਦੇ ਗਾਤਰੇ ਵਾਲੀ ਕਿਰਪਾਨ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਪਾਰਟੀ ਵੱਧ ਬਣ ਗਿਆ।
    2007 ਵਿੱਚ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੇ ਸਲਾਬਤਪੁਰੇ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਕੀਤਾ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਵਰਗੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਕੇ ਜਾਮ ਏ ਹਿੰਸਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਾਇਆ। ਇਸ ਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਹੋਇਆ ਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਸਲਾਬਤਪੁਰੇ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਚੱਲ ਪਏ। ਮਿਥੀ ਹੋਈ ਗੱਲ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਰੂਪੇ ਹੀ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਧ ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਸ. ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਤੇ ਮੋਹਾਲੀ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਹੋਈ ਸੀ। ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੇ 2012 ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਮਦਤ ਕੀਤੀ। 2015 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ, ਪਰ ਧਾਰਮਿਕ ਅੱਕਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਨਾ ਸਕੀ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਫਿਲਮ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚੱਲੇ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫੀ ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੇ ਜੋਰ ਪੁਆ ਕੇ ਦੁਆਈ। ਜ. ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜ. ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨਾਲ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੋਠੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਗਏ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਮੁਆਫੀਨਾਮਾ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਲੇਰੀ ਦਿਖਾਈ। ਇਸ ਤੇ ਸਾਰੇ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਰੌਲਾ ਪੈਣ ਤੇ ਮੁਆਫੀਨਾਮਾ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਰੋਹ ਹੈ। ਸ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜ. ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਨਜਦੀਕੀਆਂ ਕਾਰਨ ਢੀਂਡਸੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਮੰਨੀ। ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਕੀਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰੀ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਕੋਰ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ, ਭਾਵੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ।
    ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਦੇ 2015 ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੇ ਜਸਟਿਸ ਦੀ ਇਨਕੁਆਰੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾੜਾ ਕਾਰਨਾਮਾ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਜਾਜਤ ਦਿੱਤੀ, ਭਾਵੇਂ ਹੁਣ ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਮੁਕਰ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਪਹਿਲੇ ਬਿਆਨ ਸੱਚੇ ਸਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪੋਲ ਖੁੱਲ ਹੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਨੰਗੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸ. ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਪੋਲ ਖੋਲ ਰੈਲੀਆਂ ਕਰ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੋਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁੱਲੀ ਹੈ। ਸ. ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਮਪੁਰਾ, ਸ. ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ ਤੇ ਜ. ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਕੇ ਅਸਤੀਫਾ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਰਾਜਗੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਸਮਝ ਗਏ ਹਨ। ਕਈ ਨਲਾਇਕ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਰੁੱਸਿਆ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚੱਲੀ ਹੈ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਵੀ ਸਮਝ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜਾਣ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੋਲ ਖੁੱਲ ਗਈ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਆਫ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ।
 

ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

07 Oct. 2018

ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਦਰਸ਼ਨੀ ਡਿਊਢੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਥੜਾ ਸੀ, ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰ ਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਤਖਤ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੱਕ ਤੇ ਸੱਚ ਤੇ ਨਬੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਝਗੜੇ ਆਪ ਨਬੇੜੇ ਲੈਣ ਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਭਟਕਣ। ਇੱਥੇ ਬੈਠ ਕੇ ਉਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕਰਤੱਵ ਦੇਖਦੇ ਸਨ, ਘੋਲ ਕਰਾਉਂਦੇ ਦੇ ਢਾਡੀਆਂ ਤੋਂ ਵਾਰਾਂ ਵੀ ਸੁਣਦੇ ਸਨ। ਬਾਜ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨ ਦੇਣ ਤੇ ਲਹੌਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਿਗੜ ਗਏ। ਫੇਰ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਤੇ ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਅਖੀਰ ਨੂੰ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1717 ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਸਿੱਖ ਜੱਥੇ ਦਿਵਾਲੀ ਤੇ ਵਿਸਾਖੀ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਅਕਸਰ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬੈਠ ਕੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਝਗੜੇ ਨਿਪਟਾਉਂਦੇ ਤੇ ਅਗਲਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਸ਼ੇਰ ਦਿਲ ਇਨਸ਼ਾਨ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਥਮਲੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਸਜਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਭੁੱਚਰ, ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ, ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਫਰ, ਜੱਥੇਦਾਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ ਤੇ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਭੌਰਾ ਵਰਗੇ ਸਿਰੜੀ ਮਨੁੱਖ ਰਹੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਹਿਬ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਉੱਚੀ ਬਹਾਲ ਰੱਖੀ।
    ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਬਾਰਾਂ ਫਾਈਲਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ, ਇਹ ਪੇਪਰ ਕੌਮੀ ਦਰਦ, ਅਸਲੀ ਕੌਮੀ ਦਰਦ, ਸਿੱਖ ਸੇਵਕ, ਖਾਲਸਾ ਸੇਵਕ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੰਜਾਬ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੱਢਦੇ ਰਹੇ ਤੇ 1926 ਤੋਂ 1944 ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਹਫਤੇਵਾਰ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਮਾਰਚ 1947 ਤੱਕ ਕੱਢਦੇ ਰਹੇ। ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਲਿਖਣ ਲਈ 1970 ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਸਵ: ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ 8 ਫਾਈਲਾਂ ਲੈ ਗਏ, ਫੇਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਮਿਲੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬੀਮਾਰ ਹੀ ਰਹੇ ਤੇ ਅਖੀਰ ਉਹ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਏ। ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ 1940 ਤੱਕ ਲੜੇ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਦਾ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਲਝੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। 1939 ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਛ ਆਈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲੋਹ ਟੋਪ ਪਹਿਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਲੀਡਰ ਤੇ ਹੋਰ ਚਿੰਤਕ ਸੱਦ ਕੇ ਰਾਇ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜੇਕਰ ਲੋਹ ਟੋਪ ਛੋਟੀ ਪੱਗ ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾ ਲਵੋ, ਦੂਜਾ ਸਵਾਲ ਸੀ ਕਿ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਥਾਂ ਗਊ ਦੇ ਮਾਸ ਵਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗਊ ਦਾ ਮਾਸ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਚਿੜਾਉਣਾ ਨਹੀਂਂ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਗਊ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਧ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹਦੇ ਬੱਛੜੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਹਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਤ ਲਓ। ਇਹ ਪੇਪਰ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ। ਮੇਰਾ ਭਾਵ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।
    ਜੱਥੇਦਾਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। 1989-90 ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਸਮੇਂ ਕਾਮਰੇਡ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਸੁਰਜੀਤ ਅਕਸ਼ਰ ਕਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾ. ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸਮੇਂ ਦਖਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ ਹੁਣ ਕਿਉਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹੋ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਿਆਸੀ ਝਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਵੇ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਹਿਬ ਨੂੰ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਤੇ ਸੰਤ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵਰਤਿਆ, ਪਰ ਅਖੀਰ ਨੂੰ ਸਜਾ ਭੁਗਤਣੀ ਪਈ। ਇਹ ਚੰਗੀ ਰਿਵਾਇਤ ਸੀ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅਗਜੈਕਟਿਵ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹੀ ਹਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਖ ਚੁੱਕਿਆ ਹਾਂ ਕਿ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਨਰਲ ਹਾਊਸ 2/3 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਏ ਤੇ ਜੇ ਹਟਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਜਨਰਲ ਹਾਊਸ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੱਥੇਦਾਰ ਦੀ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ।
    ਸ. ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਨਾਲਾ ਸੁਲਝੇ ਸ਼ਰੀਫ ਇਨਸ਼ਾਨ ਸਨ, ਪਰ ਸੰਤ ਲੌਗੋਵਾਲ ਤੋਂ ਮਰਗੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਲਤੀ ਕਰ ਗਏ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣ ਗਏ। ਇਹ ਗੱਲ ਗਲਤ ਸੀ, ਇਸ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦਾ ਲਾਭ ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪੂਰਾ ਉਠਾਇਆ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰਨ ਲਈ 1996 ਵਿੱਚ ਟੌਹੜਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਟੌਹੜਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਬਿਆਨ ਤੇ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਇਹੋ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਖਾਲਸੇ ਦਾ 300 ਸਾਲਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਇਕੱਠੇ ਮਨਾ ਲਓ, ਫਿਰ ਲੜ ਲੈਣਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਗਿਆਨੀ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਵਿਦਾਂਤੀ ਜੀ ਵੀ ਵਰਤੇ ਗਏ। ਪਰ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਬੋਲਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦੇ। ਸੱਚ ਤਾਂ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
    28 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਭਾਈ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਮੇਂ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜਾਇਦਾਤ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਪਿੰਡ ਦੀ ਅਸਲੀ ਜਮੀਨ 4 ਕਿੱਲੇ ਦੱਸੀ ਸੀ, ਮੁਕਤਸਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਜਾਇਦਾਤ ਦੀ ਗੱਲ ਖੁੱਲ ਕੇ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੇ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜਾਂ ਦੋਸਤ ਵੱਲੋਂ ਉਹ ਵੇਰਵੇ ਝੁਠਲਾਏ ਨਹੀਂ ਗਏ। ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਬਰਾ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਤਰਦੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਭਾਈ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਦੇ 2015 ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਭਾਈ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ 6 ਸਫੇ ਦਾ ਬਿਆਨ ਆਪ ਲਿਖ ਕੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਦੋਵੇਂ ਮੁਕਰ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ 2015 ਦੇ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਲਕੋਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਥਿਤ ਆਕਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸੀਨੀਅਰ ਲੀਡਰਸਿੱਪ ਜੋ ਸਭ ਕੁੱਝ ਜਾਣਦੀ ਹੈ, "ਪੋਲ ਖੋਲ ਰੈਲੀਆਂ" ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪੋਲ ਤਾਂ ਹੁਣ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਫ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਕੀਤਾ ਸ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜੇਕਰ ਜੱਥੇਦਾਰ ਇੱਜਤ ਰੱਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਸ ਬਿਆਂਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਤੁਰਤ ਅਸਤੀਫਾ ਆਪ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ।
    ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ 100 ਸਾਲ ਨੂੰ ਢੁੱਕੇ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਵੇਂ ਅਜੇ ਮੰਨਦੇ ਨਹੀਂ। ਤਾਕਤਵਰ ਦਵਾਈਆਂ ਹੋਰ ਵਾਧੂ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਵਧਾ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੇ ਸ. ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬੇਪਤੀ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਦੇ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰਖਰੂ ਹੋ ਜਾਣੇ ਸਨ। ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੁੱਕਰੀ ਗਵਾਹੀ ਤੇ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਇਹ ਤੱਥ ਹਰ ਸਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਇਸ ਕੁਕਰਮ ਨੂੰ ਰੈਲੀਆਂ ਕਰਕੇ ਨਾ ਉਛਾਲਣ, ਗਲਤੀ ਮੰਨ ਲੈਣ।


ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

23 Sep. 2018

ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਰਚਾਨਾ ਦਾ ਮੁੱਢ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਿ ''ਨਾ ਹਮ ਹਿੰਦੂ, ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ।'' ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਕੇ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕੀਤਾ। ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਨਵੀਂ ਰੂਹ ਦੇ ਕੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ, ਅਹਿਮਦ ਾਿਹ ਅਬਦਾਲੀ ਆਦਿ ਦੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ। ਮੀਰ ਮੰਨੂੰ, ਮੁਗਲਾਨੀ ਬੇਗਮ, ਜਕਰੀਆ ਖਾਂ ਆਦਿ ਨੇ ਵੀ ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਜੁਲਮ ਕੀਤੇ, ਪਰ ਇਹ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲਿਆ, ਪਰ ਫੇਰ ਢਾਹ ਲੱਗੀ। ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਤ ਸਮਝ ਲਿਆ। 1920 ਤੋਂ 25 ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਹੇਠ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਕੋਈ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਜੇਲ੍ਹੀ ਗਏ। 400 ਸਿੰਘਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ, 2000 ਜਖਮੀ ਹੋਏ 700 ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੱਢੇ ਗਏ ਤੇ ਕੌਮ ਨੇ 15 ਲੱਖ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਭਰਿਆ। ਫੇਰ 1925 ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਆਇਆ। 1970 ਤੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਲੜਾਈਆਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ। 1970 ਤੱਕ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਹੁਤੀ ਤਰਮੀਮ ਵੀ ਨਾ ਹੋਈ। ਕੌਮ ਨੇ ਸਰਦਾਰ ਖੜਕ ਸਿੰਘ, ਸ. ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਝੱਬਰ, ਤਿੰਨੇ ਝਬਾਲੀਏ ਵੀਰ, ਸ.ਬ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਰੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਬਹੁਤ ਲੀਡਰ ਕੌਮ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ। ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤਰੁਟੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗਿਆਰੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ 15-16 ਸਾਲ ਪੰਥਕ ਸਿਆਸਤ ਤੇ ਲੜਦੇ ਰਹੇ, ਪਰ ਨਹਿਰੂ ਰਿਪੋਰਟ, ਕੰਮਿਊਨਲ ਅਵਾਰਡ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਜੱਥੇਦਾਰ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ ਦਾ ਧੜਾ 1955 ਤੱਕ ਕਾਬਜ ਰਿਹਾ। ਫੇਰ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੇ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ। 1961 ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਸੰਤ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਏ। 1972 ਤੋਂ 2004 ਤੱਕ ਤਕਰੀਬਨ ਜੱਥੇਦਾਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਟੌਹੜਾ ਹੀ ਕਰਤਾ-ਧਰਤਾ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਵੇਂ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਵਿਰੋਧ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੰਥ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਫੇਰ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਪਾ ਲਈ, ਉਹ ਕਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੱਦਤ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਕਦੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ। 2007 ਵਿੱਚ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੇ ਸਲਾਬਤਪੁਰੇ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਵਰਗੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਾਈ, ਸਾਂਗ ਰਚਾਇਆ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਚੂਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਕਈ ਆਦਮੀ ਸ਼ੱਕ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਸਵਾਂਗ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਰਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਖੇ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਹ ਨੂੰ ਭਾਈ ਰੂਪੇ ਹੀ ਰੋਕ ਲਿਆ ਗਿਆ।
2015 ਵਿੱਚ ਬਰਗਾੜੀ 'ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ' ਮਿਥ ਕੇ ਚੋਰੀ ਕਰਵਾਇਆ। 3 ਮਹੀਨੇ ਕੋਈ ਉੱਘਸੁੱਗ ਨਾ ਨਿੱਕਲੀ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੀਤਾ। ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਹੁਰਮਤੀ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਢੌਗੀ ਸਾਧ ਦੀ ਫਿਲਮ ਬਣ ਗਈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਸੀ। ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਚੇਲੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਮਝ ਵਾਲਾ ਦੇਖਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਛੇ ਤੇ ਫੁਕਰੇ ਆਦਮੀ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਹੋਣੇ ਸਨ। ਬਰਗਾੜੀ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ 4-5 ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਫੋਨ ਆਏ ਜਿਹੜੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਬੀੜ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਸਰਸੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਆਸੇ ਪਾਸੇ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਲੱਗਦੇ ਰਹੇ, ਜਿਹੜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ''ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰੂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੈ, ਆਓ ਲੈ ਜਾਓ'', ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰੂ ਸਾਡੀ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਲਿਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਲੈ ਜਾਓ ਅਤੇ ਹੋਰ ਘਟੀਆ ਕਿਸਮ ਦੇ ਲਫਜ਼ ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਫੇਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਬਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਖਿਲਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤੇ ਆਸੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੱਤਰੇ ਖਿੱਲਰੇ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਤੇ ਸਾਰਾ ਪੰਥ ਇੱਕ ਦਮ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਗੱਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਈ ਕਿ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਤੇ ਸ. ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਡਿਪਟੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਮੁੰਬਈ ਵਿਖੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਐਕਟਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਈ। ਉਥੇ ਸਾਰੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਵੀ ਉੱਥੇ ਸੱਦਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੇ ਦੂਜੇ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਮੁਆਫੀਨਾਮੇ ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਹਿਮਤ ਸਨ ਤਾਂ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮੱਚ ਗਈ। ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਸੱਚ ਤੇ ਆ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਉਹ ਤੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਕੋਠੀ ਤੇ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਮੁਆਫੀਨਾਮਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬਹੁਤ ਉਸਤਤ ਹੋਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਧਮਧਾਨ ਸਾਹਿਬ ਹਰਿਆਣੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕੁਆਟਰ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਤੇ ਪਾਣੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕੱਟ ਦਿੱਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਪੂਰੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਫੈਲਣ ਕਾਰਨ ਮੁਆਫੀਨਾਮੇ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਤੇ ਇੰਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਹੋਰ ਵੀ ਕਿਰਕਰੀ ਹੋਈ।
ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਵਿਖੇਵੇ ਕਾਰਨ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਤੇ ਬਹਿਬਲ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਇਕੱਠ ਹੋਏ, ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਨ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸ਼ਾਤਮਈ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਠੀ ਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵਾਰਨਿੰਗ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਫਾਇਰਿੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਦੋ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਵੱਜੀ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਜਖਮੀ ਹੋਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਹੋਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਤਾਂ ਬੇਅਦਬੀ ਵਿਰੁੱਧ ਅਮਨ ਨਾਲ ਰੋਸ਼ ਪਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਇਕੱਠ ਤਾਂ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਨਾਲ ਵੀ ਭਜਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ, ਸਿਰਫ ਅੱਥਰੂ ਪੂੰਜਣ ਲਈ ਜਸਟਿਸ ਜੋਰਾ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਉਸ ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਨਾ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।
ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਤੇ 2017 ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਰਿਪੋਰਟ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਦੇ ਭਰਾ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਸਮੇਂ 6 ਸਫੇ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਬਿਆਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੇ ਵੇਰਵੇ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਬਕ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸੱਦਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੁਣ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗ੍ਰੰਥੀ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਹਰਬਾ ਵਰਤ ਕੇ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪੇ ਹੀ ਲਿਖ ਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਧੀ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮਖ ਸਿੰਘ ਚੰਗੀ ਥਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਇਜਲਾਸ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਟੀ.ਵੀ. ਤੇ ਸਭ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਸਮਾਂ ਵਧਾਓ ਸਪੀਕਰ ਨੇ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਇਜਲਾਸ ਤਕਰੀਬਨ 8 ਘੰਟੇ ਚੱਲਿਆ। ਸਪੀਕਰ ਨੇ 78 ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟ. ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣੀ ਸੀ। ਇਹ ਅਕਾਲੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਗਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਲੋਚਣਾ ਨਾ ਸੁਨਣ ਕਾਰਨ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਪੀਕਰ ਤੋਂ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਮੰਗਦੇ, ਜੇ ਉਹ ਨਾ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਰੋਸ ਕਰਦੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸ਼ਾਖ ਕਮਜੋਰ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਘਾਣ ਪਿੱਛੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੈ।


ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

09 Sept. 2018

2014 ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਮੁੱਖੀ ਸ੍ਰੀ ਮੋਹਨ ਭਗਵਤ ਆਦਿ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂ ਮੁੱਖੀਆਂ ਨੇ ਮਿੱਥ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਗੁਜਰਾਤ ਹੀ ਹੋਣਗੇ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਆਸ਼ੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁੱਲ ਕੇ ਧਨ ਦਿੱਤਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸੈਕੜੇ ਰੈਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਰੈਲੀਆਂ ਤੇ ਖਰਚ ਧਨਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸੀ। ਪ੍ਰਬੰਧ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ., ਸੰਘ ਦੇ ਵਰਕਰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਤੇ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾ ਨੇ ਪ੍ਰਬੰਦ ਕੀਤਾ ਤੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਮੋਦੀ ਜੀ ਹੀ ਸਨ। ਰੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਵਾਦ ਨੂੰ ਉਛਾਲਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਨਾਤਨੀ ਹਿੰਦੂ ਲਿਬਰਲ ਹਨ। ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਵਾਇਦੇ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਸਵਿਟਰਜ਼ਲੈਂਡ ਦੇ ਕਾਲੇ ਧਨ ਵਿੱਚੌਂ 15-15 ਲੱਖ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਟੈਕਸ ਰਹਿਤ ਹੋ ਜਾਏਗੀ। ਕਿਸੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਏਗੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਸਥਿਤੀ ਉਚਾਈਆਂ ਛੋਹੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਉੱਡ ਜਾਏਗੀ। ਮਜਦੂਰ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਜਨਕ ਮਜਦੂਰੀ, ਨੌਜਵਾਨ ਲਈ ਰੁਜਗਾਰ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 2 ਕਰੋੜ ਹੋਣਗੇ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮੰਗ ਸਵਾਮੀ ਨਾਥਨ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਖ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਤੇ ਪੱਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੈਣੀਆਂ ਦੇ ਯੋਗ ਗਰੀਬ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਮਿਲੇਗਾ। ਨਰੇਗਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਫਸਰ ਹਨ। ਹੇਠਲੀ ਫੋਰਸ ਅਥਵਾ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਸਿਖਰਾਂ ਨੂੰ ਛੋਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮੇਂ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਥੱਲੇ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਪੈਟਰੋਲ ਤੇ ਡੀਜਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਘੱਟ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਜੇਤਲੀ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਲ ਤੋਂ ਬੱਚਦੇ ਪੈਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਵੱਡੀ ਸੜਕ ਬਨਣ ਤੇ ਟੋਲ ਟੈਕਸ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਟੋਲ ਟੈਕਸਾਂ ਕਰਕੇ ਟਰੱਕਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਹੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸੱਟ ਵੱਜੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮਜੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੁਬਾਨੀ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਸਲੀਅਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਨਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਤੇ ਟੈਕਸ ਘਟਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਲੋਕ ਤੇਲ ਤੇ ਟੈਕਸ ਘਟਾਉਣ ਬਾਰੇ ਅਵਾਜ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦਿਖਾਵੇ ਹੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹਦੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਰੀ ਫਸਲ ਉਸ ਰੇਟ ਤੇ ਖਰੀਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਵੱਧੋ ਵੱਧ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਵਧਾਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀਮਤ ਡੇਢੀ ਵਧੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਮਾਹਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਡੇਢੀ ਵੱਧਦੀ ਤਾਂ ਮੋਟੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 2250 ਰੁਪਏ ਹੋਣੀ ਸੀ।
ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਦੀ ਸਰਕਾਰ 2014 ਤੋਂ ਹੋਦ ਵਿੱਚ ਆਈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੇ ਦਲਿੱਤਾਂ ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਦਲਿੱਤ ਜਾਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਗਊ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬੀਫ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਦੱਸ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਵੀ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਊਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਮਾਰ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪਏਗੀ। ਦੁੱਧ ਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗਊ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂ ਕਿਸਾਨਾ ਤਾ ਉਜਾੜਾ ਕਰ ਰਹੇ। ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਮਰੀਆਂ ਗਊਆਂ ਨੂੰ ਚਮੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਵੀ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂ ਪਾਲਿਸੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਉਪ ਚਣਾਓ ਹੋਏ ਹਨ, ਬਹੁਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਹਾਰੀ ਹੈ। ਯੂ.ਪੀ. ਦੀ ਗੋਰਖਪੁਰ, ਫੂਲਪੁਰ ਕੇ ਕੈਨਾਨਾ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਇਹ ਕੱਟੜਤਾ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਭਾਰਤ ਵਰਸ ਲਿਬਰਲ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਹੁਣ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ. ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਕਾਰਨ ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਵੰਡੇ ਗਏ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਤੋੜਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਵਿਲਾਸ ਪਾਸਵਾਨ ਲੋਕ ਸ਼ਕਤੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇੰਨਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਏ.ਕੇ. ਗੋਇਲ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਗਰੀਨ  ਬਟਰਿਊਨਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੱਜੋਂ ਨਿੰਦੀ ਸੀ। ਪਾਸਵਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਸ਼ਖਤ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਿਕਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਕਰੜੀ ਸੁਰ ਸੀ।
ਐਨ.ਡੀ.ਏ. ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੀ ਆਪ ਹੁਦਰੀ ਕਰਕੇ ਤੰਗ ਹਨ। ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜਾਂ ਦੇ ਸੌਦੇ ਨੇ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠੋਂ ਧਰਤੀ ਖਿਸਕਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਸਰਕਾਰ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਇੰਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯੂ.ਪੀ.ਏ. ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜਾਂ ਦਾ ਜੋ ਮੁੱਲ ਸੀ, ਹੁਣ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ ਦਾ ਢਾਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਕਈ ਕਾਂਗਰਸੀ ਲੀਡਰ ਤਾਂ 41 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਦਾ ਘੁਟਾਲਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਆਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਥਿਰ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਤੇ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬੰਗਾਲ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੰਨਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਕਾਂਗਸਰ ਹੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਦਲਣਾ ਪਏਗਾ।
ਮੇਰੀ ਜਾਚੇ ਸ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਬੁੱਢੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਫੇਰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਲਿਆ ਜਾਏ। ਰਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਲੀਡਰ ਮੰਨ ਲੈਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਮਿਥਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਫਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਅੰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਸ੍ਰੀ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ੍ਰੀ ਸੁਨੀਲ ਜਾਖੜ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੀਮਤ ਦਾ ਰੋਲਾਂ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਨੋਟਿਸ ਭੇਜੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸਦੀ ਬਦਨਾਮੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਨੰਗੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਲੋੜ ਹੈ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਸਰਬ ਪਰਮਾਨਿਤ ਲੀਡਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲਵੇ। ਲੋਕਾਈ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦਾ ਬਦਲ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 
ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

02 Sep 2018

7-8 ਮਈ 1971 ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪਟਿਆਲਾ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ. ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਪਟਿਆਲਾ ਰੇਂਜ ਦੇ ਡੀ.ਆਈ.ਜੀ. ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਟਿਆਲਾ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਗਰੈਜੂਏਟ ਹੋਏਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਏਰੀਆ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਸਰਵਿਸ ਦਿਹਾਤੀ ਥਾਣਿਆਂ ਦੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਥਾਣਿਆ ਤੋਂ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਸਮਾਨ ਹੀ ਸਨ। ਮੈਂ 2 ਦਿਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਕੇ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਕੋਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਉਹ 16 ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪਏ ਸਨ। ਮੈਂ ਇਹ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਥਾਣੇ ਦੀ ਥਾਂ ਪੇਂਡੂ ਥਾਣੇ ਦੀ ਬਦਲੀ ਕਰਵਾ ਦਿਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਤੇ ਮੈਂ ਬੈਠਾਂ ਰਹਾਂ।
ਮੇਰੀ ਦਰਵਾਜੇ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਸੀ, ਤਾਂ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਉਦਿਆਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇ ਦੇਖ ਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਤੂੰ ਕੁਰਸੀ ਛੱਡ ਦੇ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵੱਲ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਦਾ ਹਾਲ-ਚਾਲ ਪੁੱਛਿਆ। 5-7 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਇਹ ਲੜਕਾ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਹੈ, ਯੇ ਆਪ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਰਾ ਅਜੀਜ ਹੈ, ਆਪ ਕੋ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਮੇਂ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਕੇ ਲੀਏ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ।'' ਫੇਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਪਏ, ਆਪ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਟਿਆਲੇ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਸ਼ਹਿਰੀ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਲਗਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਥਾਣਾ ਦਵਾਓ। ਤਾਂ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਆਪ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਰਿਸ਼ਵਤ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਫੇਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਥਾਣਾ ਪੇਂਡੂ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰੀ। ਤਾਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੱਕੜ ਦੀ ਢੂੰਹ ਲਾ ਦਿਆਂ। ਮੈਂ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਫੇਰ ਬੋਲੇ ਤੂੰ ਡੀ.ਆਈ.ਜੀ. ਪੀ.ਏ.ਪੀ. ਜਾਂ ਡੀ.ਆਈ.ਜੀ. ਪੁਲਿਸ ਰੂਲਜ਼ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ, ਹਰ ਆਦਮੀ ਚੰਗੀ ਤੈਨਾਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਚੰਗੀ ਤੈਨਾਤੀ ਰਿਸ਼ਵਤ ਵਾਸਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਆਦਮੀ ਦੇ ਮਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਚਲੇ ਗਏ।
ਮੈਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ਗਿਆਨੀ ਜੀ, ਆਪ ਨੇ ਬਹੁਤ ਲੀਡਰ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਸ. ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਦੋਸਾਂਝ, ਸ. ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਅੰਬਾਲਵੀ, ਸ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ, ਸ. ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ, ਸ. ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੰਧੂ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਹੋਣਗੇ। ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਹੁਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸ਼ਗਿਰਦ ਹਨ, ''ਕੀ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਰਹਿ ਲੈਂਦੇ ਹਨ?'' ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ''ਹਰਦੇਵ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਉਸ ਥਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਦੇ ਉਹ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। (ਇਹ ਗੱਲ 1971 ਦੀ ਹੈ) ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਾਦਲ ਸਾਹਿਬ ਘਾਗ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਤੇ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਸ ਦਿਨ ਤਕਰੀਬਨ 1 ਵਜੇ ਪੰਜਾਬ ਅਸੈਂਬਲੀ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਬਦਲੀ ਸਦਰ ਨਾਭੇ ਦੀ ਹੋ ਗਈ। ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਦੀ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ, ਸ. ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ. ਲੱਗ ਕੇ ਆਏ। ਉਹ ਪੂਰੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸਨ, ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਦੇ ਖਾਈਵਾਲ ਚੁਕਵਾ ਲਏ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦਫਤਰ ਸੱਦ ਕੇ ਸਾਬਾਸ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼  ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਾ ਆਈ ਕਿ ਕਿਸ ਗੱਲੋਂ ਖੁਸ਼ ਹਨ। ਮੈਂ ਬਾਹਰ ਆਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੀਡਰ ਲੇਖੀ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਟੇਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਨਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਤੇਰਾ ਨਾ ਹੀ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਦੇ ਨਾਂ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਦੇ ਪੈਸੇ ਪਏ ਹਨ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ, ਪਰ ਦਾਨੇਵਾਲੀਆ ਦੇ ਕਹਿਣ ਕਰਕੇ ਸਦਰ ਨਾਭੇ ਦੀ ਹੋ ਗਈ।
ਸਦਰ ਨਾਭੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਦੋ ਸਹਾਇਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਕੁਲਾਰਾਂ ਤੇ ਸੰਤ ਸ਼ਰਨ ਸਨ। ਕੁਲਾਰਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਰਵਿਸ ਦਾ ਸੀ ਤੇ ਆਮ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਨਵੇਂ ਮੁੰੰਡੇ ਕੋਲ ਤਫਤੀਸੀ ਲਾਏ ਹਾਂ। ਸੰਤ ਸ਼ਰਨ ਸੁਨਾਮ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਾ ਇਕੱਠੇ ਰਹੇ ਸੀ। ਚੋਰਾਂ ਤੇ ਖੋਹਾਂ ਦੇ ਗੈਂਗਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਵਾਕਫੀਅਤ ਰੱਖਦਾਂ ਸੀ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਗਣ ਸੀ ਕਿ ਆਥਣੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹਿ ਸਕਦਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਬਾਅਦ ਹਰ ਕੰਮ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦਾ। ਉਹਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨੇਕ ਤੇ ਸ਼ਰੀਫ ਔਰਤ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਸੰਤ ਸ਼ਰਨ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਕੇਸ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਤੇ ਪਟਿਆਲੇ ਗਏ। ਕਾਰਨਰ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਪੀ ਰਹੇ ਸੀ, ਤਾਂ ਸੰਤ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਸਕੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਮੰਗਵਾ ਲਈ। ਮੈਂ ਵਰਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਂਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਰਦੀ ਵਾਲੀ ਤੈਨਾਤੀ ਤੇ ਪੀਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗਿਆ, ਸਰ, ਆਪਾਂ ਅੱਜ ਬਾਹਰ ਹਾਂ, ਆਪ ਇਸ ਵੇਲੇ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋ, ਉਹਦੇ ਜਿਆਦਾ ਕਹਿਣ ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਅੱਧਾ ਪਊਆ ਪੀ ਗਿਆ ਹੋਵਾਂਗਾ, ਬਾਕੀ ਸਾਰੀ ਬੋਤਲ ਉਹਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਈ। ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਥਾਣੇ ਆਏ। ਮੇਰੀ ਵਾਪਸੀ ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੇ ਕਰ ਲਈ। ਸੰਤ ਸ਼ਰਨ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਕੋਈ 7 ਕੁ ਵਜੇ ਨਹਾ ਕੇ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਸੱਤਿਆਨੰਦ ਐਮ.ਐਚ.ਸੀ. ਨੇ ਮੇਰੇ ਕੁਆਟਰ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੰਧਾਵਾ ਸਾਹਿਬ ਅਚਨਚੇਤ ਚੈਂਕਿੰਗ ਤੇ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਸਿਆ ਕਿ 8 ਸਾਲ ਦੀ ਸਰਵਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਤੀ, ਅੱਜ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੌਂਸਲਾ ਕਰਕੇ ਸਿਰ ਤੇ ਪੱਗ ਰੱਖੀ ਤੇ ਖੁੱਲੀ ਦਾੜੀ ਨਾਲ ਹੀ ਸਲੂਟ ਜਾ ਮਾਰਿਆ ਤਾਂ ਰੰਧਾਵਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਆਈ.ਨੋ ਹੀ ਡਜ ਨੋਟ ਡਰਿੰਕ,'' ਸਾਰੇ ਸਿਪਾਹੀ ਤੇ ਹਵਲਦਾਰ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਮੇਰਾ ਹੌਂਸਲਾ ਵਧ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੈਕ ਕਰਕੇ ਦੇਖੋ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪੀਤੀ, ਮੈਂ ਚੈਕ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰ ਠੀਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਥਾਣੇ ਦੀ ਸਰਸਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਾਂਗਾ। ਗਾਰਦ ਸਿਟੀ ਤੋਂ ਲਈ ਹੈ ਤੇ 10 ਵਜੇ ਆਵਾਂਗਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੇਰੀ ਸੋਹਰਤ ਨੇ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਥਾਣੇ ਸਿਟੀ ਗਏ, ਉੱਥੇ ਜਸਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਤੀ, ਰੰਧਾਵਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਤੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਤੀ ਹੈ, ਉਹਦੀ ਨਾ ਪੀਤੀ, ਪੀਤੀ ਬਣ ਗਈ ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਫੀਤੀਆਂ ਖਿੱਚ ਕੇ ਲੈ ਗਏ।
ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਡੀ.ਆਈ. ਸ. ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਮੇਰੇ ਥਾਣੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਗਲਤੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ ਮੈਨੂੰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਹਦਾਇਤ ਹੀ ਕੀਤੀ। ਥਾਣੇ ਦੀ ਗਲਤੀ ਤੇ ਡੀ.ਆਈ. ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ''ਵੱਟ ਟਾਈਪ ਆਫ ਡੀ.ਆਈ. ਯੂ.ਆਰ.?'' ਜੇਕਰ ਫੇਰ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਆਈ ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਡੀ.ਆਈ. ਅਮੈਂਡ ਯੂਅਰ ਸੈਲਫ। ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਨਾਲ ਲਿਆਦੀ ਹੋਈ ਚਾਹ ਪੀਣ ਲੱਗ ਗਏ ਤੇ ਅਸੀਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਮੈਂ ਹੱਸ ਕੇ ਸ. ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਸਰੀ ਪੜਤਾਲ ਸਾਡੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿ ਆਪਦੀ? ਉਹ ਨਿੰਮੋਝੂਨੇ ਜਿਹੇ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ''ਆਹੋ ਭਾਈ ਤੇਰੀ ਕਾਹਨੂੰ, ਮੇਰੀ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।'' ਅਸਲ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ ਸੀ ਪਹਿਲੇ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਦੀ ਬਦਲੀ ਤੇ ਸਭ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਤੀ। ਡੀ.ਆਈ. ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਪੀ ਗਏ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਤੀ।
ਆਦਮੀ ਦੀ ਸੋਹਰਤ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕੁਤਾਹੀ ਤੋਂ ਬੱਚਤ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਦੀ ਸੋਹਰਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਆਪਣੇ ਮੁਤੈਹਤਾਂ ਬਾਰੇ ਹਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

 
ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

23 July 2018

ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਠਿੰਡੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ

ਕੋਤਵਾਲੀ ਬਠਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਦਾ ਕੋਰਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਸ. ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਕੋਤਵਾਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਮਾਲਕ ਮਕਾਨ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਇਹ ਤੈਨੂੰ ਸੌਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਗਿੱਦੜਬਹਾ, ਮਲੋਟ, ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਿਨ੍ਹੇ ਵੀ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫੱਟੜ ਆਉਂਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਮੈਂ ਹੀ ਲਿਖਣੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਰ ਜਾਂਦਾ, ਉਹਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੀ ਪੂਰਾ ਸੌਣਾ ਮਿਲਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਮਾਲਕ ਮਕਾਨ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਸੀ। ਉਹ ਕਮਰੇ ਦੀ ਸਫਾਈ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਕਮਰੇ ਨੂੰ ਜਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਾਉਂਦਾ, ਉਹ ਮੇਰੇ ਕੱਪੜੇ, ਬਿਸਤਰਾ ਆਦਿ ਵੀ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਤੇਰੀ ਨੌਕਰੀ ਧੰਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਸ. ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਬਾਹਰ ਸਨ, ਤਾਂ ਇਤਲਾਹ ਆ ਗਈ ਕਿ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕੋਟ ਸਮੀਰ ਦੇ ਲੜਕੇ ਦੇ ਗੋਲੀ ਵੱਜੀ ਹੈ ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੋਟ ਸਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜੁਰਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਅਕਸਰ ਗੋਲੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਮਾੜਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਗੋਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾ ਕੇ ਬਿਆਨ ਲਿਖ ਲਿਆ। ਉਹਦਾ ਮਰਦੇ ਦਾ ਬਿਆਨ ਲਿਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਤੇ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਿਖਵਾਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਤੂੰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਰਪੰਚ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖਵਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਤੇਰੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਤਾਂ ਗੋਲੀ ਭੋਲਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਰੀ ਹੈ, ਮੈਂ ਝੂਠਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲਿਖਵਾਉਣਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਰਟੀਬਾਜੀ ਜੀ, ਕਈ ਕਤਲ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਕੇ ਲੋੜੀਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਲੈ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ 2 ਵਜੇ ਕੋਟ ਸਮੀਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰੋਂ ਦੋ ਬੰਦੇ ਮਿਲ ਗਏ, ਇੱਕ ਤੋਂ 6 ਗੋਲੀ ਦਾ ਰਿਵਾਲਰ ਤੇ ਦੂਜੇ ਕੋਲ 3 ਕਿਲੋ ਅਫੀਮ ਸੀ। ਮੈਂ ਭੋਲਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਵੀ ਗਿਆ, ਉਹ ਭੱਜ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।
ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਥਾਣੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਆਉਂਦੇ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸ. ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਮੇਰੀ ਲਿਖੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਸਾਬਾਸ਼ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਫਤੀਸ਼ ਕਰ ਲਏਗਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਮੇਰੇ ਬਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਤ ਦੇ 10 ਵਜੇ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਪਾ ਲਈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਕਿ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਨੂੰ ਟਲਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫਤੇ ਮੇਰੀ ਪੇਸ਼ੀ ਸਾਹਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਗਲਾ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸਾਦਕ ਜਾਓ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਦਕ ਫਰੀਦਕੋਟ ਸਦਰ ਦੀ ਚੌਂਕੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸਰ ਮੈਨੂੰ ਕੰਮ ਅਜੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ''ਇਨਟੈਨਸ਼ਨ ਬੈਡ ਨਾ ਹੋ ਤੋਂ ਕਾਮ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਗਾ।'' ਪਰ ਮੇਰੇ ਦੁਬਾਰੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਨਸਾ ਥਾਣੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਾਨਸਾ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸ. ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਸਨ। ਉਹ ਬੜੇ ਸ਼ਰੀਫ ਤੇ ਭਾਰੇ ਸਨ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸੌ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦਾ। ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਛੋਟਾ ਭਾਈ ਕਹਿ ਕੇ ਬਲਾਉਂਦੇ। ਸਾਡੇ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਸ੍ਰੀ ਦੌਲਤ ਰਾਮ ਸ਼ਰਮਾ ਸਨ, ਉਹ ਜਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਖਤ ਸੀ। ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲਈ ਤੇ ਛੁੱਟੀ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਗਿਆ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕੋਈ ਛੁੱਟੀ-ਛੱਟੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸਰ, ਮੈਂ ਤਰੀਕ ਦੱਸ ਕੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਵੀ ਕੁੱਝ ਬਿਗੜ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਠ ਕੇ ਕਮਰੇ ਦਾ ਦਰਵਾਜਾ ਬੰਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਖੜਾ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਏ.ਐਸ.ਆਈ. ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ ਥਾਣੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਅਸੀਂ ਨੰਗਲ ਕਲਾਂ ਜਾ ਕੇ ਇੱਕ ਅਫੀਮ ਵੇਚਦਾ ਜਾ ਫੜਿਆ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਉਹਦੀ ਬਾਂਹ ਤੇ ਸੱਟ ਵੱਜੀ ਸ਼ਾਇਦ ਟੁੱਟ ਵੀ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਫੇਰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਸ. ਸਾਹਿਬ ਬਾਜੂ ਤੋੜ ਆਓ ਹੋ। ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਸਪਤਾਲ ਗਏ ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੰਡਤ ਸੱਦ ਲਿਆ ਤੇ ਬਾਂਹ ਦਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਜਬਾਨ ਦੇ ਕਰੜੇ ਹਨ ਪਰ ਦਿਲ ਦੇ ਮਾੜੇ ਨਹੀਂ। ਮੈਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਵੀ ਮਿਲ ਗਈ ।
ਸ. ਬਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨਸਾਹੀਆ ਬੱਸ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਮਾਨਸਾ ਖੁਰਦ ਦੇ ਰੱਜੇ ਪੁੱਜੇ ਜਿੰਮੀਦਾਰ ਸਨ। ਉਹ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰ ਬੈਠੇ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਇਸ ਤੇ ਪੰਥਕ ਜਜਬਾ ਭਾਰੂ ਹੈ ਤੇ ਵਧੀਆ ਇਨਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਜੇ ਮਾਨਸਾ ਆਉਂਦੇ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਠਹਿਰਦੇ ਸਨ। ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸਿੱਪ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਡਰਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਸੀ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਕਰ ਦੇਣ। ਸ. ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਦਰਦੀ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੈਂ ਆਪ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੇ, ਗਿਆਨੀ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁੱਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੱਚਰ ਤੇ ਭਾਰਗੋ ਦਾ ਤਖਤਾ ਕਈ ਵਾਰ ਉਲਟਾਇਆ ਸੀ। ਅਖੀਰੀ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੰਥਕ ਲੀਡਰਸਿੱਪ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਣਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੀ। ਜਸਟਿਸ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਇ ਵੀ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਸੰਤ ਭਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੇ। ਸਿਆਸੀ ਆਦਮੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸ. ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਮੈਂ 03-01-1967 ਨੂੰ ਥਾਣੇ ਮੌੜ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਮੇਰੀ ਬਦਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਸਾਥੇ ਏ.ਐਸ.ਆਈ. ਇਤਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਕੋਲ ਹਲਕਾ (ਜੈਲ) ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਥਾਣੇ ਦੀ ਵੰਗਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ, ਨਾ ਹੀ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਹਿੱਸਾ ਮੰਗਦਾ ਸੀ। ਸ. ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਪੈਸੇ  ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੱਸੇ ਬਾਰੇ ਕਿਵੇਂ ਕਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਮਹਾਵਾਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ. ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਥਾਣਾ ਮੋੜ ਨੇ ਮੰਗ ਕੇ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਹ 50-55 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਨ। ਕੰਮ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵਾਕਫ ਸਨ ਤੇ ਚੰਗੀ ਤਫਤੀਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸ. ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਸਿਆਣਾ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਸ. ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸ਼ਾਦੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਰ ਜੇ ਕੋਈ ਚੀਜ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਲਈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆ ਜਾਂਦੀ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਪੈਸੇ ਨਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਸਨ, ਪਰ ਡਰਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਰੋਟੀ ਨੰਦ ਹੋਟਲ ਵਾਲੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਹ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਉਹ ਘੁੱਟ ਲਾਉਂਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਕਿ ਮੈਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵਾਂ। ਪਰ ਫੇਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਮੈਂ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਥਾਂ ਤੇ ਦਾਰੂ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦਾ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵਾਕਫ ਸਮਗਲਰ ਕੋਈ ਅਫੀਮ ਵਗੈਰਾ ਲੈ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕੁਆਟਰ ਤੇ ਆ ਕੇ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ, ਸ. ਜੀ ਫਲਾਣੇ ਕੋਲ ਅਫੀਮ ਆਈ ਹੈ, ਆਪ ਸਵੇਰੇ ਬਠਿੰਡੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ। ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਤਾਂ ਸਬੰਧਤ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਮਿੱਠੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੇ, ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਇਹ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਬੰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਖਤੀ ਨਾਲ ਨਾ ਪੁੱਛਿਓ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦਲੀ ਥਾਣਾ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਦੀ ਹੋ ਗਈ ਉਹ ਅਜੇ ਗਏ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਆ ਗਏ। ਇੱਕ ਨਰਸ ਦਾ ਮੌੜ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਬੇਦੀ, ਮੇਰਾ ਤੇ ਨਵੇਂ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲੈਣ ਲੱਗ ਗਏ ਮਰਨ ਵਾਲੀ ਨਰਸ ਦਾ ਸਿਰ ਪਾਇਆ ਪਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਮੂੰਧੇ ਮੂੰਹ ਡਿੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ ਸੱਟ ਨਹੀਂ। ਫੇਰ ਮੇਰੀ ਵਾਰੀ ਆ ਗਈ ਮੈਂ ਮੌਕੇ ਦੇ ਗਵਾਹ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕਾਤਲ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤੂੰ-ਤੂੰ ਮੈਂ-ਮੈਂ ਹੋਈ, ਉਹਨੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿ ਇਹ ਝਗੜ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਤੇ ਸੱਟਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਲਟਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਬਾਹਾਂ ਵੱਢੀਆਂ ਪਈ ਸਨ। ਬੇਦੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਤੂੰ ਤਫਤੀਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਹੋ ਗਿਆ।

 
ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

09 July 2018

ਮੈਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ 1998 ਨੂੰ ਬਰਨਾਲੇ ਤੋਂ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ. ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਜੱਥੇਦਾਰ ਟੌਹੜਾ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫਤੇ ਬਰਨਾਲੇ ਬੜੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਲਵਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਬਤੌਰ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ. ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਵਾਂ। ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੋਈ ਰੈਂਕ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪੁਗਾਈ। ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਪਿੱਛੋਂ ਮੈਂ ਹਰ ਸਾਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਕਿ ਜੰਮੂ ਕਮਸ਼ੀਰ ਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਿਆ ਜਾਵੇ। ਭਾਵੇਂ ਮੇਰੇ ਸਾਧਨ ਸੀਮਤ ਸਨ, ਪਰ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਕਾਰ ਤੇ ਸਫਰ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।
2001 ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕੁੱਲੂ ਮਨਾਲੀ ਘੁੰਮਣ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਵਾਕਫ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਭੁੰਤਰ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਜਦੋਂ ਹਿਮਾਚਲ ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਦਾ ਦਫਤਰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਲੀਫੋਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਮਿਲ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੁੰਤਰ ਆਦਿ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੈਰ ਕਰਵਾਈ ਤੇ ਚੰਗੀ ਪ੍ਰਹੁਣਾਚਾਰੀ ਵੀ ਨਿਭਾਈ। ਸੋਹਰਤ ਇਲਾਕੇ ਤੇ ਅਫਸਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਸੀ। ਭੁੰਤਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਦਰਿਆ ਬਿਆਸ ਦੇ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਫ ਦਿਸਦਾ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਦਾ ਰੰਗ ਵੱਟਿਆ ਹੋਇਆ। ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਜਿਹੜਾ ਹਿੱਸਾ ਮਨੀਕਰਨ ਆਦਿ ਵੱਲੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੰਦ ਘੁਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਨੀਕਰਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਗੰਦ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਛੋਟੀ ਦਸਤਕਾਰੀ ਵੀ ਆਪਣਾ ਭੈੜਾ ਪਾਣੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੰਗ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਫ ਸੀ, ਫੇਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵੱਟ ਗਿਆ। ਪਾਣੀ ਭਾਵੇਂ ਪੀਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਉਹ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਕਾਫੀ ਘੁੰਮੇ ਤੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਤੇ ਰੰਗ ਵਟਣ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।
ਐਂਤਕੀ ਮਈ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦਰਿਆ ਬਿਆਸ ਵਿੱਚ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਗੱਲ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚ ਚੱਢਾ ਸ਼ੂਗਰ ਮਿੱਲ ਦਾ ਵਰਤਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀਰਾ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਗਦਾ ਰਿਹਾ। ਮਾਲਕ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਨਿਊਜ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਹੋਰ ਪੰਜਾਬੀ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਮਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਜਹਿਰੀਲਾ ਪਾਣੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਮਰੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਕੱਢ ਕੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਪਿੱਛੋਂ ਛੁਡਵਾਇਆ ਗਿਆ, ਕਾਫੀ ਉਪਰਾਲੇ ਹੋਏ, ਪਰ ਮਰੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਟੀ.ਵੀ. ਕਈ ਦਿਨ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹਕੋਟ ਦੀ ਚੋਣ ਸੀ। ਆਪ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਇਹ ਮਸਲਾ ਬੜੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਚੁੱਕਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੀਟ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੁਹਾੜ ਅਕਾਲੀ ਦੇ ਚਲਾਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਚਣੌਤੀ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲਿਖਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਜੋਰ ਦੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੂਗਰ ਮਿੱਲ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਿਹਾਜ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨੇ ਹੋਏ ਤੇ ਮਿੱਲ ਬੰਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਹਨ। 15-20 ਸਾਲ ਤੋਂ ਬੁੱਢੇ ਨਾਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਪੈਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਚੱਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਬਦਲੀਆਂ, ਪਰ ਇਹ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਜਾਰੀ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਨ ਦੀ ਖੇਚਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸਿਆਸੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੌਲਾ ਪੈਣ ਸਮੇਂ ਕੁੱਝ ਚਿਰ ਹਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਬੁੱਢਾ ਨਾਲਾ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਕਹਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਹੜੇ ਬੁੱਢੇ ਨਾਲ ਦੇ ਨਾਂ ਲੈ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਹਰੀਕੇ ਪੱਤਣ ਤੇ ਸਤਲੁਜ ਤੇ ਬਿਆਸ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਮਿਲਣ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਅੱਡੋ-ਅੱਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਨਵੇਂ ਰੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਘੱਗਰ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਵੱਡਾ ਬਰਸਾਤੀ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਯੋਗ ਹੈ। ਪਹਾੜ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਫ ਹੀ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਾਲਕਾ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਰੰਗ ਵਟਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਦੀ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦਸਤਕਾਰੀ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਹੁਤ ਦਸਤਕਾਰੀ ਉੱਜੜ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਦਸਤਕਾਰੀ ਸਮੇਂ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਛੋਟ ਚਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵੱਲ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
1955 ਤੇ 59 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤਕੜੀ ਬਾਰਸ ਹੋਈ। ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੋ ਫਸਲਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇੱਕ ਫਸਲ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਬਹੁਤੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਸ. ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਂਰੋ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਡਰੇਨਾਂ ਪਟਵਾਈਆਂ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਕੁਦਰਤੀ ਨਾਲੇ ਤੇ ਚੋਅ ਵੀ ਪਟਵਾਏ ਗਏ। ਇਹ ਬਹੁਤੀਆਂ ਡਰੇਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲੀਆਂ। ਸੇਮ ਕਾਰਨ ਸੇਮ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਚਾਓ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਪਟਵਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਪਿਛਲੇ 25-30 ਸਾਲ ਤੋਂ ਇਹ ਪਟਵਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀਆਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਥਾਂ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਡਰੇਨਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਬਰਨਾਲਾ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿੱਚ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਤੇ ਬਾਰਸ ਘਟਨ ਨਾਲ ਸਰਹੰਦ ਚੋਅ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਗੁਆ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾਭੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਹੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਪੁੱਟਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਰਸ ਅੱਗੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਸਤ ਹਾਂ। ਲੋੜ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਚਾਈ ਜਾਵੇ ਤੇ ਨਾਲ ਸਫਾਈ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਛੱਡਿਆ ਜਾਵੇ। ਸ. ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਤੇ ਆਮ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਬਹੁਤ ਦਿਖਾਈਆਂ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੱਲ ਭੁੱਲ ਹੀ ਗਏ ਹਨ।
ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਐਵੇਂ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਬਮਰਸੀਬਲ ਪੰਪ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਆਸੀ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਪੱਛੜੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੋਟਰਾਂ ਲਗਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਹੁਣ ਵੀ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ, ਪਾਣੀ ਐਵੇਂ ਹੀ ਵੱਗਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧੁਆਈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਪਾਣੀ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਸਮਾਂ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਾਣੀ ਸਾਭਿਆ ਜਾਏ।
ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਤਾਂ ਬੜੇ ਚਿਰ ਤੋਂ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ, ਉਹ ਬਨਾਰਸ ਤੋਂ ਜਿੱਤੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਅਰਾ ਲਾਇਆ ਸੀ, ਗੰਗਾ ਮਈਆਂ ਨੇ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਪਿਛਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ ਮਈਆ ਤੇ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਪਾਣੀ ਕੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸਫਾਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਮ ਕੋਈ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਨਾ ਹੀ ਇਕੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਸਾਧਨ ਵਰਤੀਏ, ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਨਾ ਹੋਣ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਤੇ ਮੀਡੀਆ 2018 ਦੀ ਛਪੀ ਸਮੱਗਰੀ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਾਂ।
 

ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

24 June 2018

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ''ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਗੌਰ ਜਾਂ ਮੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਤਲਾਸ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਮੇਰਾ ਨਿਵਾਸੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।'' ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤ ਤੇ ਪੰਗਤ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਧਰਮ ਬਣਾਇਆ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ 52 ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕ ਵਸਾ ਕੇ ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਹਰਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਤੇ ਛੂਤ-ਛਾਤ ਦੇ ਭਰਮ ਭੇਦ ਨੂੰ ਨਿਵਾਇਆ। ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ 1669 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ। ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਮ, ਰੂਪ, ਸਪਿਰਟ ਤੇ ਗੁਰੂ ਪਦਵੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੇ ਇਹ ਘਟਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤੇ ਡੋਗਰੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਮੋਨੇ ਹੋ ਗਏ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 1870 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਅਬਾਦੀ 70 ਲੱਖ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ। ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਮਹੰਤ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਤ ਸਮਝ ਰਹੇ ਸਨ। ਕੱਟੜ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਮਹੰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਸਮਰਥਨ ਨਾ ਮਿਲਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੇ ਕਬਜਾ ਬਹਾਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਚੀਫ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ ਵੀ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ਤੇ ਕਾਫੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1920 ਤੱਕ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਕਬਜਾ ਹੀ ਸੀ।
ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀਆ ਦੇ ਧਰਮ ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। 15-16 ਨਵੰਬਰ 1920 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ 175 ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ 36 ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਏ ਗਏ। ਇਹ ਸਭ ਦੀ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਐਜੀਟੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਲਈ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ੍ਰ. ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਝਬਾਲ ਬਣੇ। 1920 ਤੋਂ 26 ਤੱਕ ਸਾਰਾ ਪੰਥ ਇਕੱਠਾ ਸੀ, ਹਰ ਫੈਸਲੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਕ ਲੇਖਕ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਲੀਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾੜਾ ਲਾਰਡ ਹੇਲੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੁਗਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਵਾਇਆ, ਪਰ ਇਹ ਗੱਲ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਸਤੰਬਰ 1923 ਤੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 50 ਲੀਡਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸਨ। ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਤਲਖੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਲਹੌਰ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਲੀਡਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕਰ ਤੇ ਘਿਓ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੱਥੇ. ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਭੁੱਚਰ ਸਾਬਕਾ ਜੱਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਲਾਹੌਰ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਵੇਲੇ ਪੰਥ ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਰਜ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕਹੀਆਂ ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬੱਠਲਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੱਥੇਦਾਰ ਭੁੱਚਰ ਨੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਕਹੀ ਤੇ ਬੱਠਲ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜੇ ਸੋਚੀਏ ਇਹ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੀ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਿਚਕਾਰ ਇਸ ਮਸਲੇਤੇ ਬਹਿਸ ਹੋਈ। ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਕੁੱਝ ਸੱਜਣ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜੱਥੇਦਾਰ ਭੁੱਚਰ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਮੰਨ ਲੈਣ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਫੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏ ਤੇ ਮਿਲਦੀ ਸ਼ੱਕਰ ਘਿਓ ਵੀ ਦੇ ਦਿਓ। ਪਰ ਮਾ. ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਇਹ ਰਾਇ ਰੱਖਦੇ ਸੀ ਕਿ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਘੱਢਿਆ ਆਦਮੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਹੀ ਮੁਆਫੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ 40-50 ਆਦਮੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਪੰਥ ਵੱਲੋਂ ਮੁਆਫੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ। ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਖਤ ਬਹਿਸ ਹੋਈ। ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਰੁੱਸ ਕੇ ਨਿੱਮ ਦੇ ਦਰਖਤ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਏ, ਇੱਕ ਲੱਤ ਇੱਕ ਟਾਹਣ ਤੇ ਦੂਜੀ ਦੂਜੇ ਟਾਹਣ ਤੇ। ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇ ਪੰਥ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਹੈ ਜੇਕਰ ਪੰਥ ਅਮਰੀਕਾ ਕਨੇਡਾ ਤੇ ਹੋਰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹੀ ਆਉਣਾ ਪਏਗਾ।(ਹੁਣ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਹਰ ਖਿਤੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।)
ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮਨ ਮਟਾਓ ਨੂੰ ਜਾਹਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ 1926 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੋਰਚਾ ਐਕਟ ਲਈ ਹੀ ਲੱਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਗੱਲ ਮੰਨੀ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਲੀਡਰ ਐਕਟ ਮੰਨਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦੇਵੇ, ਉਹ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ। 19 ਲੀਡਰ ਸ.ਬ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ। ਸ. ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੱਥੇਦਾਰ ਤੇਜਾ ਸਿੰੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੇ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਐਕਟ ਮੰਨਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 16 ਲੀਡਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹੇ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਤੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੂੰ ਲੀਡਰ ਮੰਨਣ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਵਾਪਸਲ ਲੈ ਲਈ ਤੇ ਸਾਰੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਸਾਲ ਤੋਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਹੋਈ ਕੌਮ ਦੀ ਅਸਲੀ ਕਰੀਮ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਨਾ ਹੋਈ ਕਿੰਨੇ ਦੁਖ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ 69 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਦਾ ਲਾਭ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਧੜਾ ਅਥਵਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 53 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤਿਆ।
ਇਹ ਲੜਾਈ ਭਾਵੇਂ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 1941 ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਪਰ ਹਰ ਪੱਥਕ ਮਸਲੇ ਤੇ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਨਹਿਰੂ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਡਟ ਕੇ ਕਰੀ। ਅਖੀਰ ਨਾ ਮੰਨੀ ਗਈ। ਕੰਮਿਊਨਲ ਅਵਾਰਡ ਨੇ ਵੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਅੰਬੇਦਕਰ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰਾਇ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਪਹਿਲਾਂ ਜੱਥੇ. ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋ ਦੇ ਧੜੇ ਕੋਲ 1944 ਤੋਂ 1955 ਤੱਕ ਰਹੀ। ਉਹ ਕੱਟੜ ਕਾਂਗਰਸੀ ਸਨ। 1955 ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਫੇਰ ਕਾਬਜ ਹੋ ਗਏ। 1962 ਤੋਂ 1973 ਤੱਕ ਸੰਤ ਧੜਾ ਕਾਬਜ ਰਿਹਾ ਤੇ ਸੰਤ ਚੰਨਣ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰੇ ਪੰਥ ਦੀ ਰਇ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਤਾ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਸਭ ਦੀ ਰਾਇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਪਹਿਲਾਂ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਪੰਥ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੀ ਸੀ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹਰ ਸੰਪਰਦਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਗਨੋਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੇ। ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰੀ ਹੈ।
ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਰੌਲਾ ਪਿਆ। ਸਿਆਸੀ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਹਾਸੋਹੀਣੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਠੇਸ ਵੱਜੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੱਥੇੇਦਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੁਲਾਜਮ ਹੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੱਥੇਦਾਰ ਦੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਇਸ ਨਾਲ ਹਾਸੋਹੀਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਡੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਿਆਸੀ ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਕਹੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਇਸਾਈਆਂ ਦਾ ਪੋਪ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਕਹੇ ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ, ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੁਣਿਆ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੇ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਪਿਛਲੇ 2 ਸਾਲ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਮਾਰਿਆ ਹੀ ਗਿਆ।
ਸਮਾਂ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਹਟਾ ਨਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਉਣ ਤੇ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਜਨਰਲ ਹਾਊਸ ਦਾ 2/3 ਸਮਰਥਨ ਹੋਵੇ। ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਮਸਲੇ ਤੇ ਸਾਰੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਰਾਇ ਲੋੜੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਮਾਗਮ ਕਰਕੇ ਰਾਇ ਕਰਨ।
 

ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

27 May 2018

ਸਤੰਬਰ 1969 ਨੂੰ ਸ. ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਜੇਜੀ ਐਸ.ਪੀ. ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਠਿੰਡਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਥਾਣਾ ਦਿਆਲਪੁਰਾ ਭਾਈਕਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਏ.ਐਸ.ਆਈ. ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਮੈਂ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ। ਆਪਣੀ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਕੰਮ ਠੀਕ ਤੇ ਸਚਾਈ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਨੂੰ ਲਾਉਣ ਸਮੇਂ ਮੇਰੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਕਪਤਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਜ ਹੀ ਅਕਲੀਆ ਕਤਲ ਕੇਸ ਦੀ ਫਾਇਲ ਲੈ ਲਈ, ਤੇ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਅਫੀਮ ਬਹੁਤ ਵਿਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੰਦ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਪਸੂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਥਾਣੇਦਾਰ ਸ੍ਰੀ ਮਹਾਰਾਜ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਥਾਣੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਸਨ। ਮੈਂ ਅਕਲੀਆ ਕੇਸ ਤੁਰਤ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਅਫੀਮ ਦੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਖਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਖਾਂਦੇ ਪੀਦੇ ਸਨ। ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਮੈਂ ਪਟਿਆਲਾ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚੋਂ ਅਪਰ ਕੋਰਸ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਸਾਰੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚੋਂ 5 ਸਹਾਇਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਚੁਣੇ ਗਏ ਤੇ ਮੇਰਾ ਨਾਂ ਪਹਿਲਾ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਸ਼ਖਤੀ ਕਾਰਨ ਸਮਗਲਰ ਤਾਂ ਨਰਾਜ ਹੀ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸਲ ਥਾਣਾ ਭਗਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਚੱਲਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਸਾਂਝੇ ਥਾਂ ਤੇ ਬੈਠਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਮਾਰਚ 1969 ਦੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਸ. ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਕਾਮਰੇਡ ਜਿੱਤ ਗਏ, ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਤੇ ਸ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲੀ ਹਾਰ ਗਏ। ਮੇਰੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੇ ਸ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਜਚਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਹੀ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਦੂਰ ਹੋਣ ਤੇ ਮੈਂ 4 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਫਿਲੌਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੇ ਦਿਆਲਪੁਰੇ ਦੇ ਅੱਡੇ ਤੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਅਕਲੀਆ ਕੇਸ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅੱਡੇ ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। ਅੱਡਾ ਖਾਲੀ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਹੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਕੁੱਝ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। 2000 ਕੱਢ ਕੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵਧਾਏ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਫਿਲੌਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮ ਆਉਣਗੇ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਮੈਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਈ ਖਰਚੇ ਘਰ ਤੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਫੇਰ ਉਹ ਸਮਝ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਫਿਲੌਰ ਪੁੱਜਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਪਤਾ ਲੱਗੀ, ਉਹ ਸਿਆਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਨ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ''ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਦਿੱਤੇ ਪੈਸੇ ਕੰਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਰਿਸ਼ਵਤ ਨਹੀਂ।'' ਮੈਂ ਹੱਸ ਕੇ ਸਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੇਵਾ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਰਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਫਿਲੌਰ ਬਹੁਤ ਮਨ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਛੋਟਾ ਸੀ ਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੀ। ਉਸਤਾਦ ਪੀ.ਟੀ. ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਤਿਕੜੀ ਵਿੱਚ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਤੇ ਤੇਜ ਭੱਜਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ। ਸਾਥੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰੇਸ ਹੌਲੀ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ। ਸਾਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨਣੀ ਪੈਂਦੀ। ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਕੋਰਸ ਪਾਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਥਾਣੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲੌਰ ਰੱਖ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਮਹੀਨੇ ਡਿਊਟੀ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ। ਅਕਸਰ ਵਿਹਲ ਹੀ ਸੀ ਤੇ ਛੁੱਟੀ ਅਕਸਰ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਪਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਤਕਰੀਬਨ ਚੱਲਦਾ ਸੀ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਸੀ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਇਤਰਾਜ ਹੁੰਦਾ। ਇੰਟਰ ਜਮਾਤ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹੀ ਡਿਊਟੀ ਹੁੰਦੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਈ ਅਜੀਬ ਤਜਰਬੇ ਹੋਏ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਡਿਊਟੀ ਕੰਟੀਨ ਤੇ ਸੀ। ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅਫਸਰ ਦੇ ਘਰੋਂ 10 ਕਿਲੋ ਦੁੱਧ ਆਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਕੰਟੀਨ ਦਾ ਮੁੱਖੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗਿਆ 15 ਕਿਲੋ ਲਿਖ ਦਿਓ। ਮੈਂ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ 2-3 ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਨੇ ਲਿਖ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਂ ਲਿਖ ਤਾਂ ਦਿੱਤਾ, ਮੇਰੀ ਡਿਊਟੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੈਸ ਤੇ ਸੀ, ਉੱਥੇ 25 ਕਿਲੋ ਮੀਟ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ 30 ਕਿਲੋ ਲਿਖ ਦਿਓ। ਮੈਂ ਅੜ ਗਿਆ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਅਫਸਰ ਦੇ ਘਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਿਲਣਸਾਰ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪੀ.ਆਈ. ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਲਿਖ ਦਿਓ ਪਰ ਮੇਰੇ ਮਨ ਤੇ ਬੋਝ ਸੀ। ਉਸ ਪਿੱਛੋਂ ਮੇਰੀ ਇਹ ਡਿਊਟੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਮੈਂ ਸ਼ੁਕਰ ਕੀਤਾ।
ਫਿਲੌਰ ਵਿਖੇ ਪਰੇਡ ਪੀ.ਟੀ. ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਵੀ ਸੀ। ਆਮ ਮੁਲਾਜਮ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਮੈਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਦੀ ਵਾਰੀ ਵੀ ਲੈ ਲੈਂਦਾ। ਘੋੜੀਆਂ, ਘੋੜੇ ਬਹੁਤ ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਮਜਬੂਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਚੰਗੀ ਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਮਿਲਦੀ ਸੀ। ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਦੇ ਉਸਤਾਦ ਅਕਸਰ ਜਾਣ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਅੜਬ ਘੋੜਾ ਦਿੰਦੇ ਤੇ ਮੈਂ ਸਫਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਵਾਰੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉੱਥੇ ਕੰਡਿਆਲੇ ਸ਼ਖਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਮੋਤੀ ਘੋੜਾ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਲੈ ਵੜਿਆ। ਮੇਰਾ ਗੋਡਾ ਠੁਕ ਗਿਆ ਪਰ ਸਾਈਸ ਨੇ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਭਾਵੇਂ ਫੇਰ ਸੁੱਜ ਗਿਆ, ਮੈਂ ਕਈ ਦਿਨ ਔਖਾ ਵੀ ਰਿਹਾ। ਫਿਲੌਰ ਵਿਖੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਇਮਾਨਦਾਰ ਮਿਹਨਤੀ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ. ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦੇ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਸੰਗਰੂਰ ਤੇ ਹੋਰ ਜਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਵੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਰ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੰਗੀ ਰਾਇ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਦਿਆਲਪੁਰਾ ਮਿਰਜਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮੇਰੀ ਸੋਹਰਤ ਮੇਰੇ ਫਿਲੌਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਅਗਲੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਫਲ ਕਾਨੂੰਨ ਮਾਹਰ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗ ਤੇ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਦੇ ਹੋਏ। ਸੀਨੀਅਰ ਅਫਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ 15-20 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ।
ਕੋਈ ਸਤੰਬਰ ਦਾ ਅਖੀਰ ਸੀ, ਮੈਂ ਕੰਟੀਨ ਵੱਲ ਕਿਲੇ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸ. ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਉਸਤਾਦ ਮਿਲ ਗਏ, ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਹੀ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਕੰਟੀਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਬੜਾ ਵੱਡਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪੈਂਰੀ ਜਾਂ ਗੋਡੀ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਾਏ, ਪਰ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੀ ਸੋਹ ਛੋਹ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਠ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਚਰਣ, ਸਚਾਈ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਸੋਹਰਤ ਕਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਪੀ. ਵੀ ਬਣੇ ਤੇ ਸ. ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡਰਾਇਵਰ ਵੀ ਸੀ, ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਖੁੱਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਦੌੜ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕ 1957 ਵਿੱਚ ਸ. ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਰਾੜੇਵਾਲਾ ਸਿੰਜਾਈ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਮਿਲਣ ਆਏ ਤੇ ਐਸ.ਡੀ.ਓ. ਸਿੰਜਾਈ ਦੀ ਬਦਲੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਤਰੁਟੀਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸੱਦਿਆ ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਬਦਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬਦਲੀਆਂ ਦਾ ਸੀਜਨ ਲੰਘ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵੀ ਆ ਗਏ ਤੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ। ਮੈਂ ਵੀ ਫੇਰ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੇਰ ਉਹੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਕਿ ਬਦਲੀਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੰਘ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਹਦੀ ਬਦਲੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਸ. ਪ੍ਰਪਾਤ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲੈਣਗੇ ਤਾਂ ਚੀਫ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੈਰ ਹੇਠੋਂ ਧਰਤੀ ਖਿਸਕੀ ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਬਦਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਇਹ ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਮੇਰਾ ਪੀ.ਏ. ਤੇ ਐਮ.ਐਲ.ਸੀ. ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤੈਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣਾ ਸੀ, ਸ. ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਰਹੇ। ਦੂਜੇ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤੇਰੇ ਚਾਚਾ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਮਾਨਦਾਰ, ਸਾਫ ਤੇ ਨੇਕ ਇਨਸ਼ਾਨ ਹੈ ਤੇ ਤੇਰੇ ਭਰਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਸ. ਖੁੱਡੀਆਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਵਾਂਗ ਹੀ ਨਿਭੇਂ। ਬਹੁਤ ਆਦਮੀ ਦੇਖੇ ਹਨ ਤੇ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਤੇ ਨਿਭ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਉਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵੀ ਸਨ। ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਉਹ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸਨ ਤੇ ਭੂੰਦੜ ਸਾਹਿਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ। ਭੂੰਦੜ ਸਾਹਿਬ ਵੱਡਾ ਰੈਂਕ ਸਮਝਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਖੁੱਡੀਆਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਭੂੰਦੜ ਸਾਹਿਬ ਵਜੀਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹੋ, ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਸੱਚੇ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਰਹੇ।

ਅੱਜ ਦੀ ਪੰਥਕ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਵਰਗੀ ਲੀਡਰਸਿੱਪ ਦੀ ਘਾਟ ਖੜਕਦੀ ਹੈ।
 

ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਰਿਟ: ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.,
ਪੀਰਾਂ ਵਾਲਾ ਗੇਟ, ਸੁਨਾਮ
ਮੋਬ: 98150-37279

29 April 2018