ਹਰ ਵਾਰੀ ਚੋਣਾਂ ਵੇਲੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਫ਼ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਇਹ ਉਹ ਵੇਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਆਇਆ ਰਾਮ ਗਿਆ ਰਾਮ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਟੁੱਟ-ਭੱਜ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਵੀ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਫੜਦਾ।
        ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਆਸਾਨ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਮ-ਖ਼ਿਆਲ ਹਸਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਅਨੁਮਾਨ ਨੇੜੇ ਪੁੱਜਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਰਹੇਗਾ।ઠ
       ਦੇਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਜੋੜ-ਮੇਲ ਬਿਠਾਉਣ 'ਤੇ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਧੂੜ ਬੈਠਣ ਲੱਗੇਗੀ। ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਟੁੱਟ-ਭੱਜ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ, ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਹੀ ਥਾਂ ਲੱਭਣਗੇ।ઠ
       ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਛੜੱਪੇ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਲੜਣ ਵਾਸਤੇ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਆਪਣੀ ਹਸਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਹ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਖਿੱਚ-ਧੂਹ 'ਚ ਘਮਸਾਣ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ઠ      ਦੇਸ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨੇਤਾ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਸਾਖ਼ ਬਚਾਉਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਕਿਤੇ 'ਦੇਸ਼ ਸੇਵਾ' ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਂ ਆਜ਼ਾਦ ਲੜਨ ਤੋਂ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।
      ਦੂਜਾ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਤਾਂ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਾਸਤੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਮੈਂਬਰ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਣ। ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਪਾਰਟੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।ઠ
        ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਅਗਾਂਹ-ਵਧੂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਕੇਰਲਾ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਆਦਿ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਸੀ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਟਦਾ ਗਿਆ। ਕਾਰਨ? ਇੱਕ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਦੋ ਫਾੜ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਅਗਾਂਹ-ਵਧੂ ਜਨਤਾ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਲਈ ਲੜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਘੋਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਗਏ। ਉਹ ਬਿਆਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰਨ ਲੱਗ ਪਏ।
        ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨਵੀਂਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਚੋਖੀ ਥਾਂ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਤੁਰੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਮੁਸੀਬਤ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਬਹੁੜਣ।ઠ
        ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕੁਝ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੇਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਲੁੱਟਿਆ ਕਿ ਸਾਫ਼ ਹੀ ਫੜੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਦਾਗ ਧੋਤੇ ਨਾ ਗਏ। ਪਾਰਟੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਰ ਗਈ ਅਤੇ ਦੇਖਦੀ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ ਕਿ ਕੀ ਦਾ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰ ਗਈਆਂ।
       ਓਧਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੋਟੇ ਲਾਰੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਨ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਮੁਹਾਰਨੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਗਈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਦੇਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕੰਜੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪਾਰਟੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਆ ਗਈ, ਪਰ ਵਾਅਦਾ ਕੋਈ ਪੂਰਾ ਹੀ ਨਾ ਕੀਤਾ।ઠ
        ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਧਮਾਕਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਰਾਜ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰੰਗ ਤਾਂ ਨਾ ਉਭਾਰੇ ਜਾ ਸਕੇ, ਜੋ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਭਾਰੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਫੇਰ ਵੀ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਉਸਾਰੂ ਰੰਗ ਚੜ੍ਹਾਅ ਦਿੱਤਾ।
       ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰੋਂ ਹੀ ਚਾਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਮਿਲੇ, ਜੋ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਫੁੱਟ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਾ ਆ ਸਕੇ। ਦੋ ਮੈਂਬਰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਬਾਕੀ ਦੋ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਇੱਕ ਹੀ ਬੋਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਚੁਟਕਲੇਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਮਸਲੇ ਨਾ ਉਠਾ ਸਕਿਆ।ઠ
       ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਇਹ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਗਈ, ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਅੰਦਰਲੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਖੋਰਾ ਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਨੇਤਾ ਬਦਲਣ ਕਾਰਨ ਘਮਸਾਣ ਮੱਚ ਗਿਆ।
        ਘਮਸਾਣ ਅਜਿਹਾ ਮੱਚਿਆ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਦੋ ਫਾੜ ਹੋ ਗਈ। ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਸੰਧੂ ਵਾਲੇ ਧੜੇ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਹੱਥੀਂ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਰ ਨੂੰ ਮੱਠਾ ਨਾ ਪੈਣ ਦਿੱਤਾ। ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤ ਦੇਣ ਲਈ 'ਸਾਹਿਬ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸਤੇ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਿਹੜੇ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਇੱਜ਼ਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕਦੇ ਬਾਜ਼ ਨਾ ਆਏ। ਇਹ ਗ਼ਲਤ ਵਰਤਾਰਾ ਸੀ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਪਰ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ।
       ਹੁਣ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਸੰਧੂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵੱਖਰਾ ਰਸਤਾ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਉੱਧਰ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਕੇਵਲ ਪੰਜਾਬ 'ਚੋਂ ਹੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲਈ ਪੰਜ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ઠ
        ਇਸ ਖੇਡੀ ਗਈ ਖੇਡ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਖਹਿਰਾ ਧੜੇ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦੇਰ ਕਰਨੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪਵੇਗੀ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ, ਹਰਿੰਦਰ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਘੁੱਗੀ ਅਤੇ ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਛੋਟੇਪੁਰ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਅਗਾਂਹ-ਵਧੂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਖੋਂ ਓਹਲੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਬਾਦਲ ਦਲ ਸਿਫ਼ਰ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਬਰਗਾੜੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ।ઠ
          ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਨਾਂਅ ਰੱਖਣਾ ਅੜਿੱਕਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਕਰ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨਾਂਅ ਉੱਪਰ ਸਹਿਮਤੀ ਹੋ ਜਾਣੀ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ। ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ, ਆਮ ਲੋਕ ਪਾਰਟੀ, ਪੰਜਾਬ ਮੰਚ, ਪੰਜਾਬ ਬਚਾਓ ਪਾਰਟੀ 'ਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾਂਅ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਸਲਾ ਨਾਂਅ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਗ਼ਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਉੱਠ ਸਕਿਆ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਈਆਂ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਨੇਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਾਰੇ ਹੀ ਸੋਚਦੇ ਰਹੇ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ઠ
       ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਾਂਅ ਦਾ ਮੋਹ ਤਿਆਗ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕੋਲ ਇਸ ਨਾਂਅ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਉੱਤੇ ਦਰਜ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਲੜ ਸਕਦਾ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਜਿਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਬੇ-ਆਬਰੂ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਢੁੱਕਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਲੋਕ ਜਾਗਰਤ ਹਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਖਾਣ ਲੱਗੇ। ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਕਲ ਦਿਖਾਈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਹਿੱਤ ਅੰਦਰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਰ ਦੇਵੇਗੀ।ઠ
        ਚੰਗਾ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਾਸਤੇ ਸੁਹਿਰਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਵਾਇਤੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਖੜੇ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤੋਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੰਗਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੂੰਹ ਨਾ ਲਾਉਣ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਟੂਆਂ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਚਿੱਤ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਨਿਰੇ ਬੁੱਗ ਲੋਕ ਰਾਜ-ਭਾਗ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਚਲਾ ਗਿਆ।ઠ
       ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ-ਪੱਖੀ ਲੋਕ ਜਿੱਤਣਗੇ, ਬਸ਼ਰਤਿ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਹੋਰ ਅਵੇਸਲੇ ਨਾ ਹੋਣ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤ ਲਈ ਸਭ ਦਾ ਸਾਥ ਮੰਗਣ। ਧਰਮ ਤੇ ਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਥੱਲੇ ਹੀ ਦੱਬੇ ਜਾਣਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਰੂ ਚਾਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਉਹ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣ ਦੇਣਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਹੀ ਦੇਣਗੇ, ਜਿਹੜੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਗੇ।
ઠ
ਗਾਇਕੀ ਤੇ ਲੱਚਰਤਾ
      ਇਪਟਾ ਵੱਲੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਗਾਇਕੀ ਤੇ ਲੱਚਰਤਾ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਲੱਚਰਤਾ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ਿਕਰ ਦਾ ਭਰਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
      ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂਪਣ ਅਪਣਾ ਕੇ ਜਾਗਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸਾਰੂ ਸੋਚ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
  ਧੀਆਂ-ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਬੇਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਜ਼ਲੀਲ ਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ ਗਈ, ਜਿਸ ਸੰਬੰਧੀ ਗਾਇਕਾਵਾਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ। ਇਪਟਾ ਦੇਰ ਤੋਂ ਲੱਚਰ ਗਾਇਕੀ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਨਤੀਜੇ ਜ਼ਰੂਰ ਨਿਕਲਣਗੇ।

ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ
ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇੱਕ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੋਕ ਮੰਗਿਆ। ਨੇੜੇ ਬੈਠੀਆਂ ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰਵਾਸੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਤੁਸੀਂ ਔਰਤਾਂ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੀਆਂ ਹੋ?'
ਅੱਗੋਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀਆਂ : 'ਤੁਸੀਂ ਬੰਦੇ ਹੋ ਕੇ ਬੱਤਾ (ਕੋਕ) ਹੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ!'

ਮੋਬਾਈਲ : 98141-13338

21 Nov. 2018

ਦੀਵਾਲੀ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਹਾੜਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਗਮਗ ਕਰਦਾ ਲੱਗੇ। ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਆਲਮ ਹੀ ਨਿਰਾਲਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰ ਕੇ ਹਨੇਰਾ ਫੈਲਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਰੋਸ਼ਨ ਦਿਮਾਗ਼ ਹੋ ਕੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਗਲ ਨਾ ਪੈਣ। ਹਨੇਰੇ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਖਹਿੜਾ ਨਹੀਂ ਛੁੱਟ ਰਿਹਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਮਿਲੀਆਂ ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਵੀ ਖੋਹੀਆਂ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ।
       ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਦਿਨ ਦਾ ਰੰਗ ਏਨਾ ਖਿੜੇ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਖਿੜਿਆ ਫਿਰੇ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਨਾਲ ਜਗਮਗ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਬੇਈਮਾਨੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਜਾਤ-ਪਾਤ, ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਅਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦਿਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ ਪੁਰਖਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ਲੋਕਤੰਤਰ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਸਵਾਰਥ, ਅਪਰਾਧੀ ਬਿਰਤੀ ਅਤੇ ਤੰਗ ਸੋਚ ਕਾਰਨ ਭੋਰ ਅਤੇ ਖੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦਿਲੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਾਹ ਠੱਪ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਪਟਾਕੇ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮੀਚ ਹੋ ਗਈਆਂ।ઠ
       ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਨੇਰਿਆਂ 'ਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਆਈ ਤਾਂ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ-ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦੀਵੇ ਜਗਣਗੇ ਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਭਾਂਡਾ ਫੁੱਟ ਗਿਆ ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਝਾੜੂ ਨੂੰ ਬਿਖੇਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2017 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਪਟਾਕੇ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਪਟਾਕੇ ਪੈ ਗਏ। ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਛੋਟੇਪੁਰ ਬਾਹਰ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਹੀ ਛੋਟੀ ਹੋ ਗਈ। ਜਿੱਤਦੀ-ਜਿੱਤਦੀ ਪਾਰਟੀ 21 ਸੀਟਾਂ ਤੱਕ ਸਿਮਟ ਗਈ। ਪਾਰਟੀ ਤਾਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਵੀ ਜਿੱਤ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਫੇਰ ਹਾਰ ਗਿਆ। ਹਨੇਰਾ ਫੇਰ ਛਾ ਗਿਆ। ਦਿੱਲੀ 'ਤੇ ਛਾਏ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ ਦਾ ਜਲੌਅ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਧਰ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ઠਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਅੱਠ ਵਿਧਾਇਕ ਡਟ ਗਏ ਤੇ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਬਠਿੰਡੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਇਕੱਠ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਅੱਠੇ ਵਿਧਾਇਕ ਗੱਜਦੇ ਰਹੇ।ઠ
      ਸਤਿਕਾਰ ਦੀਆਂ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਠਾਹ-ਠੂਹ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਟਰੇਲਰ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਬੰਬ ਫਟਣ ਨਾਲ ਹੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿੱਤ ਦੀ ਗਰਮਾ-ਗਰਮੀ ਉਹ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਲੱਗ ਪਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਕਰਾਰਬਾਜ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦਾ ਬਟਨ ਦਬਾਅ ਕੇ ਵੱਡਾ ਬੰਬ ਚਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੂੰ ਠੁੱਸ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਦੀਵੇ ਗੁੱਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਬੁਝ ਗਈਆਂ। ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾੜੇ ਵਧਦੇ ਗਏ। ਝਾੜੂ ਤੀਲਾ-ਤੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਖਹਿਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਵਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਏਨੀ ਬੁਲੰਦ ਕਰ ਗਿਆ ਕਿ ਸਾਰਾ ਪੰਜਾਬ ਉਸ ਮਗਰ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੋ ਹੋ ਤੁਰਿਆ ਤੇ ਦਿੱਲੀ-ਪੱਖੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਰਗਾੜੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਦੇ ਝਾੜੂਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਝਾੜਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਹਨੇਰਾ ਪੱਸਰ ਗਿਆ।ઠ
       ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬੰਬ ਫੇਰ ਚੱਲਿਆ। ਖਹਿਰਾ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਸੰਧੂ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ। ਰੋਹ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਬੰਬ ਵਾਂਗ ਹੀ ਫਟੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਪ ਵਿੱਚ ਏਕੇ ਦੇ ਰਾਗ ਦਾ ਅਲਾਪ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਬਿਖੇਰਨ ਲਈ ਮਹਾਂ-ਗੱਠਜੋੜ ਹੋਵੇਗਾ। ਖਹਿਰਾ ਗਰੁੱਪ, ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ, ਪੰਜਾਬ ਮੰਚ, ਬਸਪਾ, ਬਰਗਾੜੀ ਮੋਰਚਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੀੜਤ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਨਵੀਂਆਂ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਉਣਗੀਆਂ, ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਚਲਾਉਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਬੰਬ ਫਟਣਗੇ।
ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਠਾਹ-ਠੂਹ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਏਕਾ ਕਰ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾ ਗਏ। ਪਾਰਟੀ ਅੰਦਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਗ ਪਏ, ਮਤਾਬੀਆਂ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵਾਅਦੇ ઠ ਪੂਰੇ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹਨੇਰਾ ਪੱਸਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਭਾਵੇਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਦੀਵਾਲੀ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਲੋਕ ਨਾ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਉਣ ਜੋਗੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਨਾ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਕਾਹਦੀ ਦੀਵਾਲੀ ਅਤੇ ਕਿੱਧਰਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ?ઠ
     ਸੌ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਪਟਾਕੇ ਚੱਲਦੇ ਰਹੇ। ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਮਸਲੇ ਭਖੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਲਗਦੀ ਧੂਣੀ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗੀਆਂ ਅਤੇ ਤੇਜ਼-ਤਰਾਰ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾਏ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਨਾ ਦੇ ਸਕਿਆ। ਉੱਡ-ਉੱਡ ਕੇ ਅਸਮਾਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ ਵਿਚਾਰ ਆਖ਼ਰੀ ਵਕਤ ਤੱਕ ਠੁੱਸ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ।
ਉਧਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਪਾਸੇ ਹੋ ਗਿਆ। ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਡੀਆਂ, ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਇਸ ਬੰਬ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੀ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਈ। ਫੇਰ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦੀ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਮੰਗ ਲਿਆ। ઠਦੇਰ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨਿੱਖਰ ਕੇ ਰੋਹ ਦਾ ਬੰਬ ਬਣ ਕੇ ਫਟਿਆ। ਕਹਿ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸੁਖਬੀਰ ਤੇ ਮਜੀਠੀਆ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ 'ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਉਹ ਇਸ ਲਈ ਲੜਦਾ ਹੀ ਰਹੇਗਾ।
       ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫੱਟੜ ਹੋਈ ਪਾਰਟੀ ਲੰਗੜੀ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਰਨਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਮੰਗ ਕੇ ਮਰਦ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰ ਗਏ। ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਾਰ ਪੁਆਉਣ ਵਾਲੇ ਆਗੂਆਂ 'ਤੇ ਪਾਥੀਆਂ ਤੇ ਛਿੱਤਰ ਸੁੱਟੇ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪੈਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਘਰ ਬੈਠ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦਾ ਸਦਾਚਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਜਗਦੀਆਂ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਵਾਲਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ। ਜੇ ਇਹ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬੌਣੇ ਕੱਦ ਵਾਲੇ ਹਨੇਰੇ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦਿਆਂ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਕਾਹਦੀ ਦੀਵਾਲੀ, ਕੇਹੇ ਪਟਾਕੇ, ਕੇਹੀਆਂ ਫੁੱਲਝੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੋਂ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਅਨਾਰ ਅਤੇ ਕਿਸ ਕਰ ਕੇ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਣ ਉੱਚੀਆਂ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀਆਂ।
      ਦੇਰ ਤੋਂ ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬੈਠੀਆਂ ਖੱਬੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਹੇ ਮਹਾਂ-ਗੱਠਬੰਧਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੁ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਖ਼ਾਲੀ ਛੱਡੀ ਹੋਈ ਥਾਂ ਮੁੜ ਮੱਲ ਸਕਣ। ਥਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਾਲੀ ਛੱਡਣ ਲਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਖੱਬੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਏ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਢਿੱਲ-ਮੱਠ ਹੀ ਕਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਮੁਹਾਰਨੀ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੀਵੇ ਨਹੀਂ ਜਗਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਤਾਰੇ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੋਚਣ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕੀ ਨਹੀਂ।

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338

07 ਨਵੰਬਰ 2018

ਹੱਥਾਂ 'ਤੇ  ਜਗਣ  ਦੀਵੇ ਮੱਥੇ  'ਚ ਹੈ ਹਨੇਰਾ
ਅੱਜ  ਰਾਤ  ਸੋਚਦੀ ਹੈ  ਕਦ ਚੜ੍ਹੇਗਾ ਸਵੇਰਾ

ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਈਏ ਕੇਵਲ ਦਿਖਾਵੇ ਖਾਤਰ
ਬੁਝਣੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਊ  ਫੇਰ ਕੱਲਾ ਹੀ ਬਨੇਰਾ

ਇਛਾਵਾਂ ਦੀ ਪੰਡ ਬੰਨ੍ਹੀ  ਪੂਰੇ ਮਨੁੱਖ  ਦੀ ਅੱਜ
ਜਿਸ ਲਈ ਕਿਤੇ ਨਾ ਮੁੱਕੇ ਆਪਣੀ ਤਮਾ ਦਾ ਘੇਰਾ

ਤੁਰਨ  ਲਈ ਰਾਹਾਂ ਉੱਤੇ  ਲੱਭਦਾ ਹਰੇਕ ਲੋਆਂ
ਹੈ  ਆਸ ਲਾਈ ਬੈਠਾ  ਚਾਨਣ ਵੀ  ਪਾਊ ਫੇਰਾ

ਤੂੰ  ਮੈਨੂੰ  ਲੱਭੀ  ਜਾਵੇਂ  ਤੂੰ  ਲੱਭਦਾ  ਨਾ  ਮੈਨੂੰ
ਐ 'ਸ਼ਾਮ' ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿੰਜ ਘੇਰਾ

ਹੱਥਾਂ  'ਤੇ  ਜਗਣ  ਦੀਵੇ  ਮੱਥੇ  'ਚ  ਹੈ ਹਨੇਰਾ
ਅੱਜ  ਰਾਤ  ਸੋਚਦੀ  ਹੈ  ਕਦ  ਚੜ੍ਹੇਗਾ  ਸਵੇਰਾ

06 Nov. 2018

ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਨਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਹੋ ਕੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਲਿਆਕਤ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰੱਬੀ ਭਾਣਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਹੁਕਮਰਾਨ ਭਾਣੇ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਭਾਣੇ ਹੋਣੇ ਰੁਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਜੇ ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪਾਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਵਿਘਨ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦੀ। ਇਹ ਆਪਣੀ ਵਡਿੱਤਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਪੈਂਠ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਉਹ ਲੋਕ ਭੁਗਤਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਜਨਤਾ ਕਾਰਨ ਹਰੇਕ ਥਾਂ ਭੀੜਾਂ ਦਾ ਜੰਮਘਟਾ ਹੁਣ ਕੋਈ ਓਪਰੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਪਰ ਇਸ ਭੀੜ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਢੁੱਕਵਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਭਗਦੜ ਮੱਚਦੀ ਰਹੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਛੁਪੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ। ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਨਤਕ ਥਾਂਵਾਂ 'ਤੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕਾ ਹੋਣਾ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਵਧਦਾ ਹੀ ਰਹੇਗਾ, ਘਟੇਗਾ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਾਗਣ ਅਤੇ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ।
      ਇਹ ਆਮ ਹੀ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫੇਰ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਹੁਕਮਰਾਨ। ਕਦੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਦਮ ਪੁੱਟ ਲਏ ਗਏ ਹੋਣ। ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਇਆ ਕਰੇ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਭੀੜ ਤੰਤਰ 'ਤੇ ਵੀ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨੋਂ ਅਵੇਸਲੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਬਹੁੜਦੇ।
      ਭਾਣਾ ਭਾਵੇਂ ਰੱਬੀ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਮਨੁੱਖੀ, ਪਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੜਤਾਲਾਂ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦੀਆਂ। ਜਾਨਾਂ ਦਾ ਖੌਅ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਜਾਣ ਮਗਰੋਂ ਜਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਧਨ ਅੰਞਾਈਂ ਗੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦਮ ਉਠਾ ਲੈਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ।
       ਪਹਾੜ ਦੀ ਢਿੱਗ ਡਿੱਗਣੀ, ਹੜ੍ਹ ਆਉਣੇ, ਪੁਲ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਟੁੱਟਣੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਟਾਲੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਬੱਦਲਾਂ ਦਾ ਫਟ ਜਾਣਾ, ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਪੈਣਾ ਅਜਿਹੇ ਕੌਤਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੱਬੀ ਭਾਣਿਆਂ ਅੱਗੇ ਕੁਝ ਵੀ ਕੀਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ।
      ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਵਾਪਰਿਆ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਣਾ ਹੈ, ਰੱਬੀ ਭਾਣਾ ਨਹੀਂ। ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਤੇ ਸਾੜਨ ਲਈ ਥਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਾਂ ਫੇਰ ਆਪੇ ਥਾਂ ਮੱਲਣ ਵਾਲੇ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਕਰ ਗਏ, ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਅਜਿਹਾ ਵਾਪਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਹੀ ਕਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਹੋਏ-ਵਾਪਰੇ ਭਾਣੇ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਜਤਨ ਕਰਨਗੇ, ਪਰ ਇਹ ਰੱਬੀ ਭਾਣਾ ਨਹੀਂ। ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ।
      ਹੁਕਮਰਾਨ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਪੱਕੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤੌਰ-ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਕਨੂੰਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਾਉਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਭਟਕਦੇ।
       ਹੁਕਮਰਾਨ ਇਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾੜੇ ਗਏ ਵਿਦਵਾਨ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਾੜਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਕਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਫੇਰ ਇਹ ਕਨੂੰਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ ਬੰਦਾ ਪੁਤਲਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਅਜਿਹਾ ਕਨੂੰਨ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੁਤਲਿਆਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
   ਸਵਾਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ ਮਾਰੇ ਗਏ ਏਨੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਲਈ ਕੌਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਣਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕੇ? ਇਹ ਬੜਾ ਵੱਡਾ ਦੁਖਾਂਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਿਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਲਗਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਰਦ-ਵਿੰਨ੍ਹੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਵੀ ਸਿਆਸਤ ਛਾ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਚ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਵੇਗੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਛੁਪਾ ਲਵੇਗੀ।
        ਦਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋਤਾਂ ਬੁਝ ਗਈਆਂ, ਬੋਲਦੀਆਂ ਜੀਭਾਂ ਖਾਮੋਸ਼ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਦੌੜਦੇ-ਭੱਜਦੇ ਲੋਕ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਣ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਸ ਦੇ ਲੋਥੜੇ ਲੱਭਣ ਜੋਗੇ ਹੀ ਨਾ ਰਹੇ। ਹੁਣ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਹੈ' ਤੋਂ 'ਸੀ' ਹੋ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਰਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਾਟਾ ਕਦੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਲੱਗਾ।
       ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਹੀ, ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਦੁਖਾਂਤ ਝੱਲਣ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਵੰਡਾਇਆ। ਮਾਇਕ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਲੋੜੀਂਦਾ ਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਵੀ। ਧਾਰਮਿਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਮਦਦ ਦਾ ਹੱਥ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਅਤੇ ਦੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕੀਤਾ।
       ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਵਿਧਾਇਕਾ ਨਵਜੋਤ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ 'ਤੇ ਉਂਗਲਾਂ ਉਠਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਹੀ ਕਰੇਗੀ। ਚੰਗਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਅਨਾਥ ਅਤੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਤਾਉਮਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਖ਼ਰਚਾ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿੰਮੇ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਸਗੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਵਾਰ ਵਾਂਗ ਸਮਝਦਿਆਂ ਇਹ ਕਦਮ ਉਠਾਇਆ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਜੋ ਹੋ ਗਿਆ ਸੋ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਤੰਤਰ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਜੋੜ ਕੇ ਹੁਣ ਤੋਂ ਹੀ ਪੱਕੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੁ ਅੰਞਾਈਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਵਰਤਾਏ ਜਾਂਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਣੇ ਰੱਬੀ ਭਾਣੇ ਨਾ ਬਣਾਏ ਜਾਣ।
        ਕੀ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਦਰਿਆਵਾਂ, ਝੀਲਾਂ, ਸਾਗਰਾਂ, ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ, ਵੱਡੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਥਾਂਵਾਂ ਨੇੜੇ ਭੀੜ ਨਾ ਜੁੜਨ ਦੇਣ ਦੇ ਜਤਨ ਕਰੇਗੀ? ਕੀ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ-ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਮੇਲਿਆਂ, ਸਮਾਗਮਾਂ 'ਤੇ ਬਾਜ਼ ਨਿਗਾਹ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੁ ਕਿਸੇ ਵੀ ਥਾਂ ਦੁਖਾਂਤਕ ਘਟਨਾ ਨਾ ਵਾਪਰੇ? ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਹੁਕਮਰਾਨ ਬੀਤੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣਗੇ।
      ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਕਮਰਾਨ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਜੱਗ ਰਹਿਣ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਅਵੇਸਲੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਨਤਾ ਘਟਣੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਹੀ ਵਧਦੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਣੇ ਲਈ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਰੱਬੀ ਭਾਣੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰੱਬ ਤਾਂ ਲੱਭ ਸਕਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ।
        ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਵੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਉਹ ਰੇਲ ਪਟੜੀ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਜਾ ਖੜ੍ਹੇ? ਗੱਡੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵਕਤ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਟਾਈਮ ਫਿਕਸ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ-ਭਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ, ਰੱਬੀ-ਭਾਣੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਤਾਂ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਾ ਖੜੇ ਹੋਈਏ, ਰੇਲ ਪਟੜੀ 'ਤੇ ਨਾ ਖੜੀਏ, ਨਾ ਹੀ ਤੁਰੀਏ ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਛਾਲ ਨਾ ਮਾਰੀਏ। ਜੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਆਪ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਾਜ਼ਾ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ-ਭਾਣਾ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰੱਬੀ ਭਾਣਾ ਨਹੀਂ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਜੇ ਅਕਲ ਵਰਤਦੇ ਤਾਂ ਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਣੇ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰੱਬੀ ਭਾਣੇ ਦੇ।

ਰੱਬ ਅਤੇ ਰੇਲ ਵਿਭਾਗ

ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਾ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰੇਲ ਦੀਆਂ ਬਰੇਕਾਂ ਛੇਤੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਅਤੇ ਚੀਕਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦੂਰ ਜਾ ਕੇ ਕਿਉਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ? ਰੱਬ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਇਥੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਰੇਲਾਂ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੀਆਂ, ਇਹ ਫੇਰ ਸਵਾਲ ਕਿੳਂਂ ਕਰ ਰਿਹਾ? ਭਾਰਤੀ ਬੰਦੇ ਨੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਸੋਚਾਂ 'ਚੋਂ ਕੱਢਣ  ਲਈ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਰੱਬ ਚੌਕੰਨਾ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, ਦੇਖ ਬਈ ਉਹ ਜੋ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਰੱਬੀ ਭਾਣਾ ਨਹੀਂ। ਕੋਲੋਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਬੋਲਿਆ, ਉਹ ਜੀ ਮੈਂ ਕਰ ਆਇਆਂ।

ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ

ਰੱਬ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਗ਼ਰੀਬ-ਗ਼ੁਰਬੇ ਅਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ 'ਤੇ ਲੰਮੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਮਿਹਰ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਆ?
ਰੱਬ ਜੀ : ਉਹ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਸੌਖਾ ਹੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ ਆ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਜਾਂਦੇ ਆ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਜਮਦੂਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੇ ਆ।

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338

25 Oct. 2018

ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਾ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਿਆਣਪ ਨਹੀਂ। ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਬਗ਼ੈਰ ਤੁਰੀ ਜਾਣਾ ਇੰਜ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਸਿਫ਼ਰ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਜਾਣੇ, ਪੜ੍ਹੇ ਅਤੇ ਸਮਝੇ, ਉਹ ਹਰ ਸੂਰਤ ਜਤਨ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰ ਮੇਚ ਕੇ ਤੁਰ ਸਕੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਹਰੇਕ ਮਨੁੱਖ 'ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਰਗਾਂ 'ਤੇ ਵੀ, ਨੇਤਾਵਾਂ, ਹਾਕਮਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਵੀ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵੀ ਵਧਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਖ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਛੋਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
      ਜਿਹੜੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਜਤਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਣ ਦਾ ਹੇਰਵਾ ਦੁਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ-ਮੁਕਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ। ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਰੋਗ ਹੈ, ਜੋ ਉਮਰ ਭਰ ਪਿੱਛਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ। ਝੋਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲੰਘੀ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕੰਮ ਸਿਰੇ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵੀ ਚੰਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀਆਂ। ਉਹ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਈਰਖਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੜਨ ਦਾ ਵੀ। ਇਹ ਪਿੱਛਲ ਪੈਰ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਨਹੀਂ।
      ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਉਹ ਹੀ ਹੁਕਮਰਾਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਹ ਦਸ ਜਮਾਤਾਂ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਾਰਾਂ ਜਮਾਤਾਂ  ਤੱਕ, ਉਹ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ। ਉਸ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਾਣ ਉੱਤੇ ਪਰਖੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਦਰੁੱਸਤ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਬਾਰਾਂ-ਬਾਰਾਂ ਪੜ੍ਹੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਹੇਠ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹੀ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਨੀਤ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਹੋਵੇ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਨੀਤੀ ਬਨਾਉਣ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਜੋਗਾ ਉਹ ਬਿਲਕੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਉਹ ਸੂਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
    ਜੇ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਕੋਲ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬੁੱਧੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਚੇਤਨਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਫਜ਼ੂਲ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਉਣ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਵੀ ਧਾਰਨ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਵਾਲਾ ਰਵੱਈਆ ਵੀ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਰਜ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਕਾ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੋਕਾ ਬੇਸਮਝੀ ਦਾ ਰਾਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਲਾਪ ਕਰਨ ਤੋਂ ਉਹ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
      ਚੋਣ ਵੇਲੇ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਅਦੇ ਕਰਨੇ ਅਤੇ ਜਿੱਤਣ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਨਾ ਕਰਨੇ ਗ਼ਲਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਗੱਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਸ਼ਾਇਦ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਕੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਆਣੇ ਅਤੇ ਚਲਾਕ ਸਮਝਦੇ ਹੋਣ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵੀ ਛੁਪਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਤੁਰਾਈ ਚੱਲਦੀ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਕੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਘਾਟੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕੋਈ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ। ਕੀ ਹੁਕਮਰਾਨ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝਣਗੇ?
      ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੁਝ ਨਹੀਂ। ਲਿੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੋਸਟਲਾਂ ਤੋਂ ਅੰਦਰ-ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੇ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੇ ਵੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝਣਾ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਫ਼ਰਕ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਉੱਪ-ਕੁੱਲਪਤੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਇਸ ਕੁਝ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ? ਬਾਹਰ ਜੇ ਮਾਹੌਲ ਜ਼ਾਲਮਾਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਟੱਬਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਤਾੜ ਦੇਣਾ ਕੋਈ ਅਕਲਮੰਦੀ ਨਹੀਂ ਉਸ ਮਾੜੇ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਾਂਝਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਲੜ ਕੇ ਮਾਹੌਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
     ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਇਸ ਰੋਸ਼ਨ ਵਰਗ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਕਿਤੇ ਹਨੇਰੇ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਛੱਡਦੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਜੇ ਰੋਸ਼ਨ ਵਰਗ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਹੀ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤਾਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਦਾ ਹਾਲ ਭਲਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਰੋਸ਼ਨ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੀ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾ ਸਕਣਗੇ। ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰਤ ਸੰਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਇਹੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਨਹੀਂ।
       ਜੇ ਬੰਦਾ ਅੱਪਡੇਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾ ਸਮਾਜ ਵੀ ਅੱਪਡੇਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।  ਅੱਪਡੇਟ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਣਾ। ਇਹ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਣ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨਿੱਤ ਬਦਲਦੇ ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਹੋਇਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੁ ਬਰ ਮੇਚ ਕੇ ਚੱਲਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਨਿਰਾਸਤਾ ਅਤੇ ਮਾਯੂਸੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।
       ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚੱਲਦੇ ਲੋਕ ਨਵੀਂਆਂ ਸੋਚਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਂਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਕੱਢ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਕਤ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਬਗ਼ੈਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਜਿਹੜੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵਕਤ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਪਿਛਲੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਏਨੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸੁਖਾਲਿਆਂ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਧ ਗਈ, ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨੇ ਕਮਾਲ ਕਰ ਕੇ ਵਿਖਾ ਦਿੱਤੀ। ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂਆਂ ਕਾਢਾਂ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਸਿਖਾਈ ਅਤੇ ਬੱਚਤ ਵੀ।
      ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਮੁਲਕ ਦੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਜੁ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾ ਸਕਣ। ਗੱਡੇ ਦੀ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਹੋਰ ਏਨੇ ਤੇਜ਼ ਵਾਹਨ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਕਿ ਗੱਡੇ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਗਏ। ਹੁਕਮਰਾਨ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਸਿਖ਼ਰਾਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਵਧ ਸਕਦਾ। ਸਾਰੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।


ਝੂਠੀ ਕਥਾ, ਫਿੱਕੇ ਬੋਲ

ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠੋਂ ਮਿੱਟੀ ਖਿਸਕ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛ-ਪ੍ਰਤੀਤ ਨਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਦੀ ਹਮਦਰਦੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਝੂਠੀ ਕਥਾ ਅਤੇ ਫਿੱਕੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਜਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਲੋਕ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗੇ ਕਮ-ਅਕਲ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਕਿ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਖ਼ੁਦ ਬਾਰੇ ਝੂਠੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਫਿੱਕੇ ਬੋਲਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਕਬੂਲ ਲੈਣ।
       ਅਕਸਰ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਅਸਫ਼ਲ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫਲਾਣੇ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਫਲਾਣਿਆਂ ਨੇ ਪਾਰ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਸਕੀਮ ਬਣਾ ਲਈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਸਗੋਂ ਬੜੀ ਚਤੁਰਾਈ ਨਾਲ ਘੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਅਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਹੀ ਅੱਜ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗਲੇ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਲੋਕ ਝੂਠੀ ਕਥਾ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿੱਕੇ ਬੋਲ ਵੀ।


ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ

ਲੜਕੀ  : ਹੋਸਟਲ ਦੇ ਗੇਟ 'ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਾ ਮਿੱਤਰ ਮਿਲਣ ਆਇਆ ਹੈ, ਕੀ 15 ਮਿੰਟ ਲਈ ਮਿਲ ਆਵਾਂ?
ਵਾਰਡਨ ਮੈਡਮ : ਵੀ ਸੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਮੇਰਾ ਵੀ ਮਿੱਤਰ ਆਇਆ ਸੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਗਈ ਨਹੀਂ।
ਲੜਕੀ  : ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਕਿ ਨਾ ਜਾਵਾਂ?
ਵਾਰਡਨ ਮੈਡਮ : 15 ਮਿੰਟ ਹੀ ਲਾਈਂ, ਮੇਰੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇਵੀਂ।
ਲੜਕੀ  : ਮੈਡਮ ਧੰਨਵਾਦ, ਮੈਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਆਵਾਂਗੀ।

ਮੋਬਾਈਲ : 98141-13338

18 Oct. 2018

ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਬਾਕਾਇਦਾ ਇਹ ਕਾਇਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਦਮ-ਕਦਮ 'ਤੇ ਚੋਣ, ਜਿਸ ਦਾ ਆਧਾਰ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਵੇ। ਅਜਿਹਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਲਣਾ ਵੀ। ਵੋਟਾਂ ਅਤੇ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਲਈ ਵੀ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਸਰਦਾ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਈ ਬਹੁਮੱਤ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਨੇਤਾ ਚੁਣਨ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਬੈਠੇ। ਵੋਟਾਂ ਪੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੋਣ ਦਾ ਅਮਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।
       ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਚੋਣ ਦਾ ਅਮਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਨਾ ਯੋਗ ਨਹੀਂ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਾਸਤੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਉੱਚੇ-ਸੁੱਚੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ। ਅਜਿਹੇ ਵਰਤਾਰੇ  ਵਿੱਚ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਬੜ ਦੀ ਮੋਹਰ ਬਣ ਕੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਕ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ।
       ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਾ ਹੀ ਹੋਵੇ, ਫੇਰ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਭਾਵਨਾ ਕਾਇਮ ਨਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਹੱਤਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਵੀ। ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਾਲੇ ਅਜਿਹਾ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਕੇ ਕੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਉਹ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਅਮਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ? ਚੋਣ, ਕਾਇਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਚੰਗਾ।
        ਜਿਸ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਕੱਲਿਆਂ ਚੋਣ ਲੜਨੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਵਾਸਤੇ ਬਹੁਤੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੋਈ ਖਿੱਲਰਨ ਦੇ ਡਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਚਾਹੇ, ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਦੀ ਵੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੁ ਪੈਂਤੜੇ ਅਪਣਾ ਕੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੇ। ਫੇਰ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਨੇਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।
     ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਏਕਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੇਤਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹਂਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਮੱਤਭੇਦ ਬਣਦੇ-ਵਧਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਅਕਸਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਅਤੇ ਮੱਤਭੇਦ  ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
        ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਮੋਹਰੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਆਪੋ-ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਰਥਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਏਕਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਕੁ ਤੱਕ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਵੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨੀ ਕੱਚੀ-ਪਿੱਲੀ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਨਿਰਣਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਅਜੇ ਦੇਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਵਰਤਾਰਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
      ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਗੜ੍ਹ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮੱਰਥਕਾਂ ਦਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ-ਮਰੋੜਨਾ ਆਸਾਨ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਚੰਗੇ-ਮਾੜੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇੱਕੋ ਜਗ੍ਹਾ ਹਨ, ਜੋ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ। ਕਈ ਥਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਸ ਦਾ ਸਾਥ ਛੱਡ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂਆਂ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ। ਫੇਰ ਵੀ ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ ਕਾਇਮ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਅਵੇਸਲੀ ਨਹੀਂ।
       ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਹਰਾ 'ਕਾਂਗਰਸ ਮੁਕਤ ਭਾਰਤ' ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਕਬੂਲਿਆ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹੀ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਨਾਹਰਾ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੀ ਬਾਰੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਮਜਬੂਰੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੁਮਲੇਬਾਜ਼ੀ ਵੀ, ਪਰ ਇਹ ਕੋਈ ਸਦਾਚਾਰਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਨਾਹਰਾ ਟੰਗਿਆ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
       ਵੀਹ ਸੌ ਚੌਦਾਂ ਤੋਂ ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਭੋਗ ਰਹੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਜਪਾ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਤਾਂ ਬੈਠੀ ਹੈ, ਪਰ ਲੋਕ-ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਸਕੀ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ। ਕਾਲਾ ਧਨ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਬਾਹਰ ਤੋਂ ਤਾਂ ਬੰਦ ਹੋਈ ਚੁਆਨੀ ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਵਾ ਦਿੱਤੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੂੰਹਾਂ ਵਿੱਚ 15-15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੇ। ਉੱਪਰੋਂ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਮਾਂਜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਜੀ ਐੱਸ ਟੀ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਵਪਾਰੀ-ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਜਿਹੇ ਫਸੇ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਏਨੀ ਵਧ ਗਈ, ਜਿਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਸ 'ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਬੂ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।  ਪੈਟਰੋਲ ਤੋਂ 90 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਏਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ ਏਨੀ ਘਟ ਗਈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਨ ਡਾਲਰ 72 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧ ਗਿਆ। 500 ਤੱਕ ਰਹੀ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਹੁਣ 900 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ।
      ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਜਨਤਾ ਦੇ ਦਿਲੋ-ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਵੋਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੇਲੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਲੱਗਦਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਭੋਗ ਰਹੀ ਭਾਜਪਾ 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਨੇ ਦੁੱਖ ਹੀ ਝੱਲੇ ਹਨ, ਸੁੱਖ ਨਹੀਂ ਭੋਗ ਸਕੀ। ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਫ਼ਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦੀ ਤਲਖ ਹਵਾ ਚੱਲਦੀ ਰਹੀ, ਕਿੳਂਂਕਿ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਬੰਦ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੀ ਠੰਢੀ ਪਈ ਧੂਣੀ ਮੁੜ ਮਘਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗਾ। ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਰਾਜ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸਹਿਜ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿਣੀ ਕੁਥਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਫ਼ਾਂ ਵੀ । ਯੂ ਪੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰਾ ਖੰਡ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ  ਵਿੱਚ ਜੇ ਹਲਚਲ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਕੂਮਤ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗੀ।
      ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਥੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਰੱਖਣ ਵਾਸਤੇ ਤਾਣ ਲਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਉਂਦੀ ਰਹੇਗੀ, ਪਰ ਬਹੁਤੀਆਂ ਛੱਡ ਗਈਆਂ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅੰਦਰ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਪਰ ਤੋਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੱਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ। ਯੂ ਪੀ ਅੰਦਰ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਚਮਤਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾ ਸਕੀ। ਧਰਮ ਦਾ ਲਬਾਦਾ ਬਹੁਤ ਚਿਰ ਚੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਮੰਦਰ ਦਾ ਸ਼ੋਰ ਹੀ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਜਾਤ-ਪਾਤ ਨੇ ਮੱਤ ਮਾਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦਾ ਦਮ ਘੁਟਣਾ, ਘਟਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਿਆ। ਗੋਆ ਵਰਗੇ ਕਈ ਛੋਟੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਾਲ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ। ਆ ਰਹੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਰੌਚਿਕ ਹੋਣਗੀਆਂ।
       ਉਧਰ ਕਾਂਗਰਸ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਧਾਗੇ ਵਿੱਚ ਪਰੋ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਏਕੇ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਲਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰ ਕੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੁਰਸੀ ਤੋਂ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਯੂ ਪੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਕਰਨਾਟਕ, ਕੇਰਲਾ, ਉੱਤਰਾ ਖੰਡ, ਤਾਮਿਲ ਨਾਡੂ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਧਿਰ ਜੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਏਕਾ ਕਰ ਗਈ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਫਸਵੀਆਂ ਟੱਕਰਾਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਕੁਰਸੀ ਮੱਲਣ ਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਜਤਨ ਜਾਰੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਮੱਤ ਕਾਇਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਨਾ ਐਲਾਨਿਆ ਜਾਵੇ। ਐਲਾਨਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਕੰਮ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਤੇ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੁ ਉਹ ਵੋਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਭਾਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਅ ਸਕਣ। ਜਿਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ, ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਉਣਾ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਜੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਇਸ ਫਾਰਮੂਲੇ  'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਏਕਾ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗੀ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਆਂ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਪਾਰਟੀ ਕੋਲ ਬਹੁਮੱਤ ਹੋਵੇ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਉਸੇ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ, ਤਾਂ ਕਿ ਤਰਜੀਹ ਏਕੇ ਦੀ ਹੋਵੇ।

ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ

ਨੇਤਾ : ਮੁਲਕ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਗਿਆ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਲਹਿਰਾਂ-ਬਹਿਰਾਂ ਹਨ।
ਪੇਂਡੂ : ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਤਾਂ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਵੀ ਔਖੀ ਹੋਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ?
ਨੇਤਾ : ਅਰੇ ਭਾਈ, ਰੋਟੀ ਕਿਉਂ ਖਾਤੇ ਹੋ, ਡਬਲਰੋਟੀ ਖਾਇਆ ਕਰੋ।

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338
04 Oct. 2018

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਉੱਚੀ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਮੁਲਕ ਵਿਚਲੇ ਹਾਲਾਤ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਦਿੱਸਦਾ ਨਹੀਂ। ਦਿੱਸੇ ਤਾਂ ਜੇ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਹਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੁਭਾਉਣੇ ਵਾਅਦੇ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
      ਸੜਕਾਂ, ਨਹਿਰਾਂ, ਪੁਲ, ਬੱਸ ਅੱਡੇ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ, ਪਰ ਕੇਵਲ ਇਸ ਨੂੰ ਹੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵਿਕਾਸ ઠਦਾ ਹਿੱਸਾ ਤਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੁਕੰਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਜਿਹੜੇ ਇਸ ਕੁਝ ਨੂੰ ਹੀ ਵਿਕਾਸ ਸਮਝ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਢੰਡੋਰਾ ਪਿੱਟਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ।
      ਗਲੀਆਂ-ਨਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰਨੀਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰ ਕੇ ਫੁੰਕਾਰੇ ਮਾਰਨੇ ਅਕਲਮੰਦੀ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਣੇ ਤਾਂ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਕਰੇਗੀ? ਇਹ ਤਾਂ ਆਮ ਜਿਹੇ ਕੰਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਲਾਹਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸੀਵਰੇਜ ਵਿਛਾਉਣਾ, ਬਿਜਲੀ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਘਰ-ਘਰ ਪੁਚਾਉਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਹਿਸਾਨ ਨਹੀਂ ਜਤਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।ઠ
      ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਮਹਾਂਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡਿਪਲੋਮੇ ਚੁੱਕੀ ਫਿਰਨੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਖ਼ਰਚੇ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਵੀ ਵਿਦਿਆਲੇ ਹਰ ਇੱਕ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਜਿਹੜੇ ਮਾਪੇ ਫੇਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੀਤੇ ਸਰਫ਼ੇ ਦੀ ਵੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
     ਦੇਸ ਦੀ ਗੱਲ ਪਾਸੇ ਰੱਖਦਿਆਂ ਇਕੱਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਬੇਆਸ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਵੀ। ਘਰ-ਘਰ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਦੇ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਨਸ਼ੇ ਵੀ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ।
   ਹਸਪਤਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਅਰੋਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਆਪ ਤੰਦਰੁਸਤ ਨਹੀਂ। ਉੱਥੇ ਨਾ ਡਾਕਟਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਵਾਈਆਂ। ਫੇਰ ਉਹ ਕੇਹੇ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਕੇਹੇ ਅਰੋਗ ਕੇਂਦਰ, ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਣ?
        ਗ਼ਰੀਬ ਸਿਰਫ਼ ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਦਿੱਸਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਵਕਤ ਸਾਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਗ਼ਰੀਬੀ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਹੀ ਜਮ੍ਹਾਂ-ਖ਼ਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਗੋਂ-ਪਿੱਛੋਂ ਦਾਲ-ਰੋਟੀ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ઠਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਸੋਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਬੌਧਿਕ ਕੰਗਾਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੁਣਦੀ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿੱਸਦੀ ਵੀ।
         ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਜਤਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਜਿੰਨੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੋਣਗੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਵੱਧ ਕੰਮ ਆਉਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਸਮਝੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਆਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਠੋਸ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਅਨਿਆਂ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
      ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੁਕਮਰਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦਿਨੇ-ਦੀਵੀਂ ਲੁੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਵਿਚਾਰੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ।ઠ
       ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮਾਫ਼ ਕਰਨੇ ਏਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ, ਜਿੰਨੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣੇ। ਜੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਪਿਉ ਸਿਰ ਚੜ੍ਹੇ ਕਰਜ਼ੇ ਆਪੇ ਉਤਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਅੰਞਾਈਂ ਲੁੱਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਰਵਾਰਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਸੌਖਿਆਂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।
      ਮੁੱਕਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਕੇਵਲ ਸੁਣਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਦਿੱਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾ ਸਕੇ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ। ਕੇਵਲ ਅੰਕੜੇ ਗਿਣਾਉਣ ਨਾਲ ਜਨਤਾ ਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਬਹਿਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਅਸਲ ਅਤੇ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਕੇ ਦਿਖਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।ઠ
      ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਫੇਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਹੋਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਲਾਰੇਬਾਜ਼ੀ ਛੱਡ ਕੇ ਲੋਕ ਹਿੱਤ ਦੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੁ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੁੱਧੂ ਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਹੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦਾ, ਸਗੋਂ ਸੱਚ ਦੀ ਸਰਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸੱਚ ਦਿਖਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।
       ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ, ਜੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦੇ ਦਮਗਜੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਸਾਰਥਿਕ ਕਦਮ ਉਠਾਉਣ, ਤਾਂ ਕਿ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਲਾਰੇਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਸੁਣਾਇਆ ਹੀ ਨਾ ਜਾਵੇ, ਸਗੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਦਿੱਸਣਾ ਵੀ।ઠ


ਬੇਅਦਬੀ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤ

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੇਅਦਬੀ ਸਹਾਰਨ ਯੋਗ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਇਹ ਕੇਵਲ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਤਿਕਾਰਤ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਏਨਾ ਆਦਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗ੍ਰੰਥ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਭਾਵੇਂ ਹਰ ਧਰਮ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ।
ਬੇਅਦਬੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਗੰਭੀਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪੰਥਕ ਧਿਰਾਂ ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਮੋਰਚਾ ਲਾਈ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੁ ਨਿਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਠੰਢੇ ਹੋ ਸਕਣਗੇ।ઠ
      ਹੁਣ ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਇਸ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।ઠ
       ਜੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਕੀਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਉੱਤੇ ਬੋਲਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿ ਕੇ ਅਮਨ-ਚੈਨ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਤੁਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੁ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਖ਼ਰਾਬ ਨਾ ਹੋਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਲਾਰਾ ਨਾ ਪੈ ਜਾਵੇ।
      ਸਰਕਾਰ ਅਕਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਪਟਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੁ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਿਲ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕੇ।


ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ

ਮਿੱਤਰ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਭਰਾ ਦਾ ਹਾਲ ਪੁੱਛਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੋਲਿਆ, 'ਵਿਸ਼ ਯੂ ਅਰਲੀ ਰਿਕਵਰੀ।' ਉਸ ਦੇ ਬੈਠਿਆਂ ਹੀ ਬੀਮਾਰ ਦਾ ਗਵਾਂਢੀ ਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਬੀਮਾਰ ਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਬੋਲਿਆ, 'ਬਈ ਜ਼ਰਾ ਚੰਗਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ, ਇਸੇ ਰੋਗ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਮਰ ਗਿਆ ਸੀ।'

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338

27 Sept. 2018

ਹਰ ਪਾਸਿਉਂ ਤਲਖ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ। ਰੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਰਿਹਾ, ਰੋਹ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਰਿਸ਼ੀਆਂ-ਮੁਨੀਆਂ, ਗੁਰੂਆਂ-ਪੀਰਾਂ, ਸੰਤਾਂ-ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਮਿੱਠੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਰਸੀਲੇ ਬੋਲ ਜਿਵੇਂ ਗੁੰਮ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹੋਣ। ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਿੜੀ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਫ਼ਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਨੇ ਫੜ ਲਈ। ਇਹ ਕੇਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਕਿ ਚੁੱਪ ਪੱਸਰ ਗਈ! ਜਿਹੜੇ ਬੋਲ ਉੱਭਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਖੋਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉੱਠਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਉਹ ਸਮਾਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ, ਜਿੱਥੇ ਸੱਚੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਦੀ ਜੁਰਅੱਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਦੇ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਬਗ਼ੈਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ। ਅਜਿਹਾ ਵਿਹਾਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੱਗੇ ਸਵਾਲ ਬਣ ਕੇ ਤਾਂ ਖੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਹੁਕਮਰਾਨ ਤਿਆਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਕੇ ਗੱਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਸਦਾ ਵਾਂਗ ਤਲਖ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਵੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਭੜਕਾਹਟ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਤਨਾਅ ਵੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਉਦਾਸ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੇਆਸ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਮਾਯੂਸ। ਇਹ ਕੁਝ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ, ਜਿਹੜੇ ਹਾਲਾਤ ਤੋਂ ਬੇਖ਼ਬਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਅਣਗਹਿਲੇ ਵੀ ਹਨ ਬੇਰਹਿਮ ਵੀ। ਉਹ ਹੁਕਮਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਵਰਗੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ, ਕਿੳਂਂਕਿ ਉਹ ਜਾਨ ਦੇਣ ਦੇ ਦਮਗਜੇ ਤਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸੱਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥਕ ਧਿਰਾਂ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਗੱਜ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਦਲ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਨੁੱਕਰੇ ਲੱਗ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਮੌਕੇ ਸਿਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾ ਸਕੇ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਜਾਰੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕੋਈ ਉਪਰਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਭਾਵੇਂ ਕਰਜ਼ੇ ਆਪ ਸਹੇੜੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਦ ਮੋੜਨ ਜੋਗੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਰਹੀ ਤਾਂ ਹਿੰਮਤ ਹਾਰ ਗਏ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਪੱਲੇ ਜਾ ਪਏ। ਆਪ ਤਾਂ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਏ, ਪਰ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ ਪਰਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਖ਼ੂਹ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਗਏ। ਸਰਕਾਰ ਡਫ਼ਲੀ ਤਾਂ ਵਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਪੂਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ। ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਖੁਰੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਭਰੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਆਫ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣਗੇ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਅੰਕੜਾ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕਿਸਾਨੀ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਨਿੱਤ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਉਦਾਸੀ ਨਹੀਂ ਰੋਕੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਔਖੇ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨ-ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਲਈ ਅੰਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਕਦਮ ਉਠਾਉਣ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਸਰਨਾ।
ਉਦਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਹੀ ਨਹਂਂ ਛੱਡ ਰਹੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਲੇ ਅਤੇ ਮਹਾਂਵਿਦਿਆਲੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਿਹੜੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਰਿਆਦ ਸੁਣੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਾਰੀ ਕਦੋਂ ਆਵੇਗੀ। ਲੰਮੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਬਾਅਦ ਉਹ ਨਿਰਾਸ਼ ਅਤੇ ਉਦਾਸ ਹੋਏ ਵਿਦੇਸ਼ ਵੱਲ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗਿਆ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਖ਼ਬਰ ਉਦਾਸ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਵੀ।
ਵੀਹ ਸੌ ਪੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋ ਗਈ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਇਹ ਘੋਰ ਅਪਰਾਧ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਹਿਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵਲੂੰਧਰ ਗਿਆ। ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਕੁਰਲਾ ਉੱਠੇ। ਗੁਰੂ ਕੇ ਪਿਆਰੇ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਕਿ ਬੇਅਦਬੀ ਕੌਣ ਕਰ ਗਿਆ। ਮੌਕੇ ਦੀ ਬੁਗ ਸਰਕਾਰ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਵਾਲੇ ਉੱਤਰ ਨਾ ਦੇ ਕੇ ਟਾਲ-ਮਟੋਲ ਵਾਲੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਪੰਥਕ ਧਿਰਾਂ ਮੋਰਚਾ ਲਾ ਕੇ ਬਹਿ ਗਈਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਭੜਕਾਹਟ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਤਨਾਅ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਹੁਣ ਇਹ ਵੀ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਪੰਥਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਠਿਆਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਕੌਣ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਦੋ ਸਿੰਘਾਂ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਤਾਂ ਸੁੱਤੀ ਰਹਿ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਪੰਥਕ ਧਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਲਖ਼ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ੋਰ ਦਾ ਜੰਗਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰੈਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿੱਧਰ ਜਾਣ ਅਤੇ ਕਿੱਧਰ ਨਾ ਜਾਣ। ਦੂਜੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਢੋਹੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।
ਰੈਲੀਆਂ ਦਾ ਉਹ ਮੁਹਾਂਦਰਾ ਹੀ ਨਾ ਰਿਹਾ। ਜਦੋਂ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਨਿਘਾਰ ਵਧ ਗਿਆ। ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਲੋਕ ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਮੱਕੜ ਯੱਕੜ ਤੋਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕਿਰਨਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ 'ਚੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਬ੍ਰਹਮ ਹੋਣ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਖਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਭੌਰ ਤਾਂ ਬਾਦਲਾਂ ਲਈ ਦੁੱਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਗਿਆ। ਵਿਚਾਰਾ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੂੰਦੜ ਚਮਚਾਗਿਰੀ ਦੀਆਂ ਆਖ਼ਰੀ ਨੀਵਾਣਾਂ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਚਾਪਲੂਸੀ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਏਨੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਲਝਿਆ ਕਿ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗਣੀ ਪੈ ਗਈ।
ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਏਨਾ ਵਧਿਆ ਕਿ ਪੂਰਾ ਪੰਜਾਬ ਇਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨਸ਼ੇ ਬਾਹਰੋਂ ਆ ਗਏ। ਚਿੱਟੇ ਵਾਲ ਕਾਲੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਵਧਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਲੁੱਟੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬਬੰਦੀ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨੀ ਸੀ, ਠੇਕਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਾ ਹੋਈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਨਿੱਤ ਪਿੱਛੇ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੀ ਕਦਮ ਨਾ ਪੁੱਟ ਸਕਿਆ। ਹੁਕਮਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਮੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਕਦੇ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਕਦੇ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਲੋਕ ਹਿੱਤ ਦੇ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਪੁੱਟਦੇ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸੌਂਹਾਂ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਬੇਵੱਸ ਹੋ ਗਏ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬੰਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀਆਂ। ਨਿੱਤ ਹੁੰਦੇ ਉਦਾਸ ਹਾਲਾਤ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਉਦਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ।
ਉਦਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਹ ਵੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਵਧ ਗਿਆ। ਨਿੱਤ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੀ ਚੂਹੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਫਸ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ ਆਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ। ਮੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਉਹ ਘੁਣ ਵਾਂਗ ਖਾ ਰਹੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੀ ਕਾਲੀ ਕੰਨੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ। ਸ਼ਾਇਦ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਕਰਨ ਬਾਅਦ ਉਹ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇਣ ਦਾ ਰਾਹ ਅਪਣਾ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਰਬੜ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਵਾਂਗ ਵਧਦਾ ਤਾਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੁੰਗੜਨ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ। ਸਖ਼ਤੀ ਬਿਨਾਂ ਮੇਜ਼ ਹੇਠੋਂ ਹੁੰਦੀ ਆਮਦਨ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।
ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਉੱਠੀ ਸੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ। ਕੇਰਾਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸੱਤਾ ਦੇ ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਖੇਰੂੰ-ਖੇਰੂੰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਝਾੜੂ ਦਾ ਤੀਲਾ-ਤੀਲਾ ਬਿਖਰ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਹੀ ਪਾਰਟੀ ਕੇਵਾਲ ਦੋਫਾੜ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਤਿਫਾੜ ਹੋ ਗਈ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਵਿਧਾਇਕ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਵਿਧਾਇਕ ਅਤੇ ਫੇਰ ਧਰਮ ਦੇ ਵੀਰ ਅਤੇ ਛੋਟੇਪੁਰ। ਕਦੇ ਛੋਟੇਪੁਰ ਨੇ ਵੱਡੇ ਸੁਫ਼ਨੇ ਲਏ ਸਨ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ। ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾ ਕੇ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਜਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਥੁੱਕਿਆ ਮੁੜ ਨਾ ਚੱਟੇ। ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਅਜੇ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਲੇਲ੍ਹੜੀਆਂ ਕੱਢ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਜੇ ਇਹ ਬਾਜ਼ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਣਗੇ। ਅਜੇ ਇਹੀ ਕੁਝ ਲੱਗਦੈ।
ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਸੋਚਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਾਲੇ ਵਿਧਾਇਕ, ਵਲੰਟੀਅਰ, ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ, ਖ਼ਾਲਸਾ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਛੋਟੇਪੁਰ ਅਤੇ ਬੈਂਸ ਭਰਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿਤੈਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਮੁਤਵਾਜ਼ੀ ਬਦਲ ਵੀ ਦੇ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਰੁਝਾਨ ਦੇਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਵੀ ਹੋ ਸਕਣਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਗਾਂਹ-ਵਧੂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਾਜ ਮਾਰ ਲੈਣ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਝਾੜ-ਝੂੜ ਕੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤਰਨ ਲਈ ਆ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ ਛੁਪਿਆ ਜੁਝਾਰੂਪੁਣਾ ਮੁੜ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਨ ਲੱਗ ਪਵੇਗਾ।
ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਹਿਰਦ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹੁਕਮਰਾਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਸਭ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੁੱਟੇ ਬਗ਼ੈਰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਫਲਦੇ-ਫੁੱਲਦੇ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਖ਼ਾਲੀ। ਲੋਕ ਬੇਵੱਸ ਅਤੇ ਚੁੱਪ ਦੇ ਚੁੱਪ। ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਆਪਣੀ ਖੇਡ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਰੈਲੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਇੰਜ ਖੇਡਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਬੱਚੇ ਖੇਲ੍ਹ-ਖੇਲ੍ਹ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹੋਣ। ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਲਈ ਅਭੱਦਰ ਸ਼ਬਦ, ਬੋਲ-ਕੁਬੋਲ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਸਦਾਚਾਰ ਦੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿੰਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਤਾਅਨੇ-ਮਿਹਣੇ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਤਲਖ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤਲਖ਼ੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਬਗ਼ੈਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਮਾਹੌਲ ਤਨਾਅ ਵਾਲਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭੜਕਾਹਟ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਪੂਰਾ ਪੰਜਾਬ ਹੀ ਭੁਗਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।
ਆਖ਼ਰੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਜਾਗ ਪੈਣ, ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸਹੀ ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ, ਸੱਤਾ ਦੇਣ, ਜਿਹੜੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਤਲਖ ਆਵਾਜ਼ਾਂ, ਤਨਾਅ, ਭੜਕਾਹਟ ਅਤੇ ਗਹਿਰੀ ਉਦਾਸੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਣ।

ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ
ਪ੍ਰਚਾਰਕ : ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਲੇ 'ਚ ਠਰਨਾ, ਗਰਮੀ ਦੀ ਤਪਸ਼ 'ਚ ਸੜਨਾ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦਾ ਘੋਰ ਦੁੱਖ ਭੋਗਣਾ ਕਰਮਾਂ ਦਾ
ਫਲ ਹੈ।

ਅਮਲੀ  : ਤਦ ਫੇਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਜੱਜ ਕਨੂੰਨ ਦਾ ਫ਼ਲ ਕਿਉਂ ਦੇਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338

24 Sep. 2018

ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਰਦਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਜੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨੇ ਦੁਆਲੇ ਗੇੜੇ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਉੱਠ ਸਕਿਆ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਨ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਕਾਰਜ ਸੌਖਾ ਵੀ ਨਹੀਂ।
      ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਲੋਕਤੰਤਰ ਕਿਸ ਬਲਾਅ ਦਾ ਨਾਂਅ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸਤੇ ਕੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਵੇਗਾ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ, ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਅਜਿਹੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਉਹ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਈਵਾਲ ਵੀ ਹਨ, ਲਾਹੇਵਾਲ ਵੀ। ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਵਿੱਦਿਆ ਤੋਂ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਵੀ।
      ਵਿੱਦਿਆ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਬਗ਼ੈਰ ਦੇਸ਼, ਸੂਬੇ ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਆਮ ਜਿਹੀ ਸਿਆਣਪ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਿਆਸਤ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਕੀ, ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ।
     ਗ਼ਰੀਬੀ ਨੇ ਮੁਲਕ ਮਾਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੂਰੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਲੋਕ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਪਦਾਰਥਾਂਅਤੇ ਸਾਧਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਈ ਬੈਠੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਰੋਕ-ਟੋਕ ਨਹੀਂ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਝੁੱਗੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਧਰੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਬਹੁ-ਮੁੱਲੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਚਾਰ ਜੀਆਂ ਦਾ ਪਰਵਾਰ 300 ਕਮਰਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ।
     ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਇਸ ਲਈ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿੳਂਂਕਿ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਵੇਂਪਣ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਪਰਵਾਹ ਖੁੱਲ੍ਹ ਵੀ। ਜਿਹੜੇ ਬੇਵੱਸ ਗ਼ਰੀਬ ਆਪਣਾ ਮਕਾਨ ਤੱਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸਕੀਮ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਬਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ।
      ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ, ਜਿੱਥੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ, ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਬੇਸਮਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੰਮੀ ਉਡੀਕ ਨਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇ, ਜਦ ਅਨੁਭਵ ਦੀ ਪਕਿਆਈ ਹਾਸਲ ਹੋ ਸਕੇ।
      ਅਗਲੀ ਅਲਾਮਤ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਖੋਂ ਕੰਗਾਲ ਵੀ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕੁਝ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਵਰਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਥਾਨ ਕਿਤੇ ਅਪਵਿੱਤਰ ਹੀ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ। ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ, ਉੱਥੇ ਰੱਬ ਨੇ ਕੀ ਲੈਣ ਆਉਣਾ?
      ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੇ ਜ਼ਿਹਨ ਦੀ ਵੰਡ-ਪਾਊ ਅਤੇ ਅਸਾਵੀਂ ਸੋਚ ਨੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਰੰਗਿਆ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ। ਜਿਹੜੇ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਆਪ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਤੁਰਦਾ।
      ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਗਲਬਾ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ਏਨਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੱਬ ਸਿਰਫ਼ ਇਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵੀ ਕੇਵਲ ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬਹੁਤੀ ਹੋਵੇ। ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਦਖ਼ਲ ਅਤੇ ਭੂਮਿਕਾ ਨੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਤੁਰਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਚੁਣ ਹੋਇਆ ਧਰਮੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਕਰੇਗਾ।
      ਜਾਤ-ਪਾਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਾਲਾ ਸਮਾਜ ਅੱਗੇ ਉੱਪ-ਜਾਤਾਂ ਅਤੇ ਗੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਇਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਅਸਲੀ ਰੰਗ ਪ੍ਰਗਟ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਫਿਰ ਕਿੱਥੋਂ ਲੱਭੇਗਾ ਲੋਕਤੰਤਰ?
      ਰਾਜਸੀ ਨੇਤਾ ਆਪਣੇ ਸਵਾਰਥਾਂ ਅਤੇ ਮੰਡਿਆਂ-ਪੂੜਿਆਂ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਦਿਆਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਧੜੇ ਕਾਇਮ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸਰੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ-ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੱਕ ਖੱਟਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ। ਹਾਂ, ਉਹ ਤਾਂ ਤਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਗੋਤੇ ਖਾਣ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।
     ਲੋਕਾਂ 'ਚੋਂ ਉੱਠੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੋਰ ਅਲਾਮਤਾਂ, ਬੁਰਾਈਆਂ ਅਤੇ ਊਣਤਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਪਰ ਬਿਆਨੀਆਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਨ ਤਾਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ ਤੁਰ ਪੈਣਗੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਲਾਮਤਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਪਵੇਗਾ।
     ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਜਿਹੀ ਅਲਾਮਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਤਾਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਖਸ਼ਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਾਸਤੇ ਧਰਮ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਮਾਇਆ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਗਹਿਣੇ ਚੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੁ ਉਸ ਦੇ ਇਵਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਚੋਰਾਂ ਨੂੰ ਮੋਰ ਕਹਿਣ ਵਾਂਗ ਚੋਰਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਅਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦੇ।
ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਖੇਤਰਾਂ ਨੇ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਗਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ। ਹੱਕਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਕ ਮਿਲਣ, ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ, ਪਰ ਨਾ-ਹੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੇਣ ਨਾਲ ਹੱਕਦਾਰਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਹ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ ਕੁਦਰਤੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ।
     ਹਾਂ, ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਏਨਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਹਰ ਹੀਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਰੋਹ ਨਾ ਜਾਗੇ, ਜੋ ਬਾਅਦ 'ਚ ਵਿਦਰੋਹ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਤਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਲਾਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚੇਗਾ।

ਲਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ-ਮੋਹਰਾ
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਰਤ ਕੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਈਜਾਦ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਅਣਵਿਗਿਆਨਕ ਕਮਾਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਟੇਵੇ ਅਤੇ ਕੁੰਡਲੀਆਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤੀਆਂ।

ਸੰਪਰਕ : 98141-13338

19 Sep 2018